Thủ đô Hà Nội sở hữu tiềm năng lớn để phát triển du lịch đường sông với tuyến du lịch sông Hồng, kéo dài từ Ba Vì đến Phú Xuyên. Đoạn sông này chảy qua nhiều di tích lịch sử, văn hóa nổi bật, bao gồm cả di tích thờ Tản Viên Sơn Thánh, đền Hát Môn, đền Dầm, đền Đại Lộ, Chùa Mẫu, đình Chèm, đền Ghềnh, đền Rừng… Bên cạnh đó, dọc theo bờ sông Hồng còn nhiều làng nghề truyền thống như làng giấy Yên Thái, làng đào Nhật Tân, làng gốm Bát Tràng, và làng nghề mây tre đan. Tất cả những tài nguyên này tạo nền tảng vững chắc để Hà Nội khai thác và phát triển du lịch sông Hồng.
Để khai thác tiềm năng này, nhiều công ty lữ hành đã triển khai các tour du lịch như ‘Những nhịp cầu hạnh phúc’, ‘Ấn tượng sông Hồng’, và các chương trình ‘Trên dòng sông Phật pháp’. Tuy nhiên, việc khai thác tuyến du lịch này vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức do hạ tầng và bến bãi chưa đáp ứng được yêu cầu. Phó Giám đốc Sở Du lịch Hà Nội Trần Trung Hiếu cho biết, mặc dù tuyến du lịch sông Hồng là một trong những tuyến trọng điểm của Hà Nội, các địa phương đã đầu tư cải tạo và tăng trải nghiệm bằng sản phẩm ẩm thực độc đáo của địa phương, nhưng việc khai thác vẫn còn nhiều khó khăn.
PGS.TS Phạm Hồng Long, Trưởng khoa Du lịch học, chỉ ra rằng sự chồng chéo trong các chính sách và quy định về cấp phép, quản lý bến tàu thủy nội địa và phương tiện đường thủy là một trong những nguyên nhân khiến nhiều nhà đầu tư không dám vận hành và khai thác sản phẩm du lịch đường sông tại Hà Nội. Hiện nay, các đơn vị lữ hành vẫn chưa khai thác hết dư địa của du lịch sông Hồng do nhiều nguyên nhân, đặc biệt là hạ tầng và bến bãi.
Để phát triển du lịch sông Hồng, cần có sự liên kết mạnh mẽ giữa các doanh nghiệp lữ hành, nhà đầu tư, và các địa phương trong việc xây dựng cơ sở vật chất và hạ tầng phục vụ tuyến du lịch đường thủy trên sông Hồng. Tại phường Thượng Cát, với tài nguyên di sản phong phú như tuyến đình Nhật Tảo – đình Đông Ngạc – đình Chèm – làng cổ Đông Ngạc, làng nghề giò chả Thượng Cát…, đây là nguồn tài nguyên to lớn để phát triển công nghiệp văn hóa. Bà Lê Thị Thu Hương, Chủ tịch UBND phường Thượng Cát, khẳng định sẽ khai thác tiềm năng du lịch văn hóa gắn với dòng sông, kết nối với các điểm du lịch khác trên địa bàn thành phố.
Xã Bát Tràng, nằm ven sông Hồng, từ lâu là một trong những điểm đến hấp dẫn nhất trên hành trình du lịch ‘Ấn tượng sông Hồng’. Nơi đây được biết đến là vùng địa linh với hệ thống di sản văn hóa vật thể và phi vật thể có giá trị. Ông Phạm Huy Khôi, Trưởng ban Kinh tế Ngân sách Hội đồng Nhân dân xã Bát Tràng, cho biết xã đang xúc tiến chuyển đổi mô hình BTST sang Khu Phát triển thương mại và văn hóa theo Nghị quyết mà HĐND TP vừa thông qua.
Sở Du lịch Hà Nội đang trình Dự thảo Kế hoạch Phát triển sản phẩm du lịch đường sông dọc hai bờ sông Hồng thành phố Hà Nội năm 2025 và những năm tiếp theo. Dự kiến, kế hoạch sẽ được triển khai từ năm 2025, với mục tiêu phát triển tuyến du lịch đường sông trở thành một sản phẩm du lịch đặc trưng của Thủ đô Hà Nội. Qua đó, Hà Nội kỳ vọng sẽ ‘đánh thức’ được tiềm năng và giá trị của các di sản, làng nghề ven sông Hồng, góp phần đa dạng hóa sản phẩm du lịch và nâng cao chất lượng trải nghiệm cho du khách.
