Ở phía Tây Bắc thành phố Đà Nẵng, một điểm đến du lịch mới vừa được khai trương, mang tên Trung tâm Văn hóa du lịch cộng đồng Tà Lang – Giàn Bí, nằm tại phường Hải Vân. Địa điểm này được xem là nơi sinh hoạt mới của người Cơ tu, đồng thời là điểm nhấn quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc này.

Trung tâm Văn hóa du lịch cộng đồng Tà Lang – Giàn Bí được xây dựng trên diện tích 6.252m2 tại Khu tái định cư Tà Lang – Giàn Bí, thuộc phường Hải Vân, thành phố Đà Nẵng. Dự án này được đầu tư với quy mô hơn 14,9 tỷ đồng, bao gồm khối nhà trung tâm văn hóa du lịch cộng đồng với diện tích xây dựng 910m2 và tổng diện tích sàn khoảng 750m2. Dự án được khởi công vào ngày 31/10/2024 và chính thức khánh thành vào ngày 28/6/2025.

Thông tin từ UBND phường Hải Vân cho biết, trung tâm này không chỉ đáp ứng nhu cầu sinh hoạt của 240 hộ đồng bào Cơ tu tại khu vực, những người thuộc diện giải tỏa dự án Đường Hồ Chí Minh đoạn La Sơn – Túy Loan, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn, phát huy và lan tỏa giá trị văn hóa truyền thống của người Cơ tu. Qua đó, tạo điều kiện cho người dân phát triển du lịch, nâng cao đời sống và hướng tới một tương lai phát triển bền vững.

Sự ra đời của Trung tâm Văn hóa du lịch cộng đồng Tà Lang – Giàn Bí thể hiện nỗ lực của chính quyền địa phương và các ban ngành trong việc xây dựng không gian văn hóa, góp phần đa dạng hóa các sản phẩm du lịch tại Đà Nẵng, đặc biệt là du lịch cộng đồng. Đây cũng là một điển hình trong việc phát huy sức mạnh của văn hóa trong phát triển kinh tế – xã hội, đồng thời giữ gìn bản sắc dân tộc trong thời kỳ hội nhập.

Với sự hiện diện của Trung tâm Văn hóa du lịch cộng đồng Tà Lang – Giàn Bí, du khách có thể tìm hiểu và trải nghiệm văn hóa đặc sắc của người Cơ tu, đồng thời đóng góp vào sự phát triển bền vững của cộng đồng địa phương. Đây là một điểm đến mới và hấp dẫn cho những ai muốn khám phá và tìm hiểu về văn hóa truyền thống của Việt Nam.

Tam Hải – Viên ngọc xanh giữa đại dương

Tọa lạc tại nơi con sông Trường Giang đổ ra biển, xã đảo Tam Hải, thuộc tỉnh Quảng Nam, sở hữu diện tích hơn 15 km2 và dân số khoảng 8.500 người. Đây là một trong hai xã đảo của tỉnh Quảng Nam, cùng với xã Tân Hiệp (Cù Lao Chàm). Để đến được Tam Hải, du khách có thể lựa chọn hai phương tiện chính: đi phà từ xã Tam Quang hoặc đi thuyền từ xã Tam Hòa, đều phải vượt sông nước.

Cuộc sống ở đây giản dị, chân thật, những ngôi nhà nép bên hàng dừa, con đường nhỏ sạch sẽ, tinh tươm và không khí trong lành khiến du khách dễ dàng cảm nhận sự bình yên hiếm có. Tam Hải mang vẻ đẹp mộc mạc, trong trẻo. Rạn đá Bàn Than là thắng cảnh nổi bật nhất của xã đảo. Dải đá đen óng uốn quanh hòn núi nhỏ, kéo dài hơn 1 km, mang vẻ đẹp hùng vĩ và độc đáo. Qua hàng trăm triệu năm kiến tạo và xâm thực, những khối đá nơi đây mang hình thù kỳ lạ, tựa các tác phẩm điêu khắc khổng lồ.

Bên cạnh cảnh sắc hoang sơ, giá trị địa chất và sinh thái đặc sắc, Tam Hải còn sở hữu hai hòn đảo nhỏ tuyệt đẹp là Hòn Mang và Hòn Dứa. Hòn Mang hoang sơ, không có người ở, bao quanh bởi ghềnh đá dựng đứng, sóng vỗ quanh năm. Hòn Dứa lại mang vẻ kiều diễm với nước biển trong vắt, rạn san hô rực rỡ và đàn cá tung tăng bơi lội dưới làn nước xanh biếc.

Tam Hải cũng là nơi lưu giữ nhiều dấu tích văn hóa – lịch sử đặc sắc. Nhiều nhà nghiên cứu cho rằng, đây từng là một điểm dừng trên “con đường tơ lụa” trên biển. Năm 2013, giới sưu tầm cổ vật từng xôn xao khi ngư dân vớt được nhiều hiện vật gốm sứ và mảnh gỗ, nghi là từ một con tàu đắm.

Người dân Tam Hải sống chủ yếu bằng nghề biển. Họ nổi tiếng với tinh thần đoàn kết, tương thân tương ái và sự khéo léo trong các nghề truyền thống như đan thuyền thúng, đan lát thủ công từ vỏ dừa hay làm nước mắm gia truyền. Những thương hiệu như Nước mắm Bà Chung, Nước mắm An Hòa không chỉ nổi tiếng trong vùng, mà còn được du khách mua về làm quà vì vị ngon đậm đà.

Tam Hải cũng là nơi lưu giữ nhiều nét văn hóa truyền thống độc đáo, như: Lễ hội Cầu ngư, Lễ Nghinh Ông diễn ra vào tháng Giêng âm lịch hằng năm. Xã đảo này còn có giếng nước ngọt trăm năm không cạn, cùng nghĩa địa cá voi – nơi an táng hơn 500 “Ông cá Voi” dạt vào bờ, thể hiện niềm tôn kính biển cả sâu sắc của cư dân vùng này.

Năm 2008, Tam Hải từng được quy hoạch làm khu du lịch quy mô lớn, với tổng vốn đầu tư 2,5 tỷ USD, nhưng dự án không thành hiện thực. Vì vậy đến nay, xã đảo vẫn giữ được nét nguyên sơ quý giá. Trong định hướng mới, Tam Hải đang được thành phố chú trọng phát triển theo hướng du lịch xanh, du lịch sinh thái, khai thác giá trị tự nhiên và văn hóa bản địa để nâng cao đời sống người dân mà vẫn giữ được hồn cốt quê biển.

Tam Hải hôm nay vẫn như “thôn nữ” e ấp giữa đại dương, giản dị, chân thành, mang vẻ đẹp kiêu sa mà mộc mạc. Nếu được đầu tư bài bản, “viên ngọc xanh” này sẽ tỏa sáng rực rỡ giữa bản đồ du lịch miền Trung.

Ở xã biên giới Tuy Đức, tỉnh Lâm Đồng, một mô hình bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của người M’Nông đã được triển khai. Mục tiêu của mô hình là đánh thức niềm tự hào của người dân về di sản văn hóa của mình và biến nó thành tài sản để hướng tới phát triển bền vững.

Người M’Nông sở hữu một kho tàng văn hóa phong phú, với những phong tục tập quán được gìn giữ qua nhiều thế hệ. Tuy nhiên, trong bối cảnh đời sống kinh tế – xã hội đang thay đổi nhanh chóng, vùng đồng bào dân tộc M’Nông đang đứng trước nguy cơ mai một các giá trị văn hóa truyền thống.

TS. Bùi Thị Hoa, Phó Phân viện trưởng phụ trách Phân viện Văn hóa, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch miền Nam, cho biết rằng sự thay đổi phương thức sản xuất, chuyển đổi cây trồng và quá trình hội nhập văn hóa đương đại đã tác động sâu sắc đến đời sống văn hóa của người M’Nông. Để bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống, cần kiểm kê và số hóa để lưu giữ; và thực hiện truyền dạy, kết nối thế hệ, qua đó giúp mạch nguồn truyền thống được duy trì, phát triển một cách bền vững hơn.

Mô hình bảo tồn và phát huy văn hóa M’Nông đã được ra mắt vào ngày 28/6 vừa qua. Dự án nằm trong khuôn khổ dự án 06 ‘Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch’ thuộc Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi năm 2024 trên địa bàn huyện biên giới Tuy Đức, tỉnh Đắk Nông (cũ), nay là xã Tuy Đức, tỉnh Lâm Đồng.

Dự án đã tổ chức truyền dạy cồng chiêng, múa, ẩm thực truyền thống, dệt thổ cẩm, đan lát và quy trình làm rượu cần tại cộng đồng bon Bu N’Drung. Các buổi tập huấn chuyên sâu với sự tham gia của các chuyên gia về di sản văn hóa các dân tộc, kỹ năng thực hiện bảo tồn và phát triển văn hóa trên địa bàn, ‘đánh thức’ khả năng trình diễn nghệ thuật dân gian, phát triển du lịch bằng cách ‘biến di sản thành tài sản’, tạo sinh kế cho cộng đồng một cách bền vững.

Mô hình đã được bàn giao cho chính quyền xã Tuy Đức mới để tiếp tục vận hành và phát huy, có chương trình kết nối các doanh nghiệp, cơ sở giáo dục địa phương; tạo liên kết gắn với các điểm du lịch – tài nguyên tự nhiên và nhân văn trên địa bàn. Đồng thời, kết nối với các tour-tuyến giới thiệu Nhà văn hóa cộng đồng, không gian trưng bày ‘Hội tụ sắc màu văn hóa truyền thống M’Nông’ và không gian nghệ thuật biểu diễn cồng chiêng, dân ca, dân vũ; cùng trải nghiệm ẩm thực ‘hương vị rừng, hương vị suối’… để trở thành điểm đến hấp dẫn.

Với mong muốn biến di sản thành tài sản, mô hình này không chỉ gắn kết du lịch với phát triển kinh tế, tạo thêm nguồn thu cho địa phương, mà còn nâng cao ý thức của người dân về vốn giá trị truyền thống, bảo tồn các giá trị văn hóa M’Nông, và tăng cường sự kết nối cộng đồng.

Thông qua mô hình này, người dân xã Tuy Đức sẽ có cơ hội giới thiệu và quảng bá di sản văn hóa của mình ra thế giới, đồng thời tạo ra những giá trị kinh tế và xã hội cho địa phương. Điều này sẽ giúp bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của người M’Nông, cũng như đóng góp vào sự phát triển bền vững của xã Tuy Đức.

Lễ hội Sâm Ngọc Linh lần thứ VII dự kiến sẽ được tổ chức từ ngày 1 đến 3 tháng 8 tại xã Nam Trà My, thành phố Đà Nẵng. Sự kiện này hứa hẹn sẽ mang đến một trải nghiệm đặc biệt, tôn vinh cây sâm Ngọc Linh – một loại dược liệu quý giá được mệnh danh là ‘quốc bảo’ của Việt Nam.

Lễ hội Sâm Ngọc Linh được tổ chức với mục đích quảng bá du lịch sinh thái và bản sắc văn hóa núi rừng Trường Sơn, cũng như thúc đẩy du lịch xanh và du lịch cộng đồng. Qua 7 lần tổ chức, lễ hội đã trở thành một sự kiện văn hóa – kinh tế quan trọng, mang đậm dấu ấn bản sắc của vùng Trường Sơn.

Năm nay, lễ hội sẽ bao gồm các hoạt động chính như tham quan rừng sâm, trải nghiệm sinh hoạt cùng đồng bào bản địa, giao lưu văn hóa và tham quan sàn giao dịch Sâm Ngọc Linh. Du khách sẽ có cơ hội tìm hiểu về giá trị của cây sâm Ngọc Linh và cách sử dụng nó trong đời sống hàng ngày.

Lễ hội Sâm Ngọc Linh không chỉ góp phần vào chiến lược phát triển nông nghiệp công nghệ cao và du lịch sinh thái của thành phố Đà Nẵng sau khi hợp nhất, mà còn khẳng định vai trò đặc biệt của cây sâm quý trong nền văn hóa và kinh tế địa phương.

Để đảm bảo sự thành công của lễ hội, kinh phí tổ chức được huy động từ ngân sách và xã hội hóa, đảm bảo công khai, tiết kiệm và hiệu quả. Với những nỗ lực trong việc tổ chức Lễ hội Sâm Ngọc Linh lần thứ VII, xã Nam Trà My hy vọng sẽ tiếp tục thu hút du khách, thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương và quảng bá rộng rãi giá trị của ‘quốc bảo’ Sâm Ngọc Linh đến với công chúng.

Thông tin thêm về Lễ hội Sâm Ngọc Linh có thể được tìm thấy tại đây .

Ẩn mình trên sườn núi Ngự, thuộc thôn Chè Trình, xã Thanh Tâm, huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam, chùa Cây Thị là một điểm đến linh thiêng và đậm chất văn hóa, thu hút nhiều du khách và Phật tử. Với lịch sử hàng trăm năm, ngôi chùa không chỉ mang giá trị tâm linh sâu sắc mà còn gắn liền với nhiều công trình kiến trúc mang dấu ấn lịch sử.

Điểm nổi bật của chùa Cây Thị là cây thị cổ thụ bên cạnh chùa, với niên đại gần 400 năm. Cây thị đã trở thành biểu tượng đặc biệt, làm nên tên gọi của chùa. Chùa Cây Thị cách trung tâm thành phố Phủ Lý khoảng 16km và chỉ mất chưa đầy hai giờ di chuyển từ Hà Nội để đến được nơi đây. Sự yên tĩnh và thanh tịnh của chùa tạo nên một không gian lý tưởng cho những ai tìm kiếm sự bình an.

Gần đây, YooLife – mạng xã hội thực tế ảo, đã tái hiện chân thực hình ảnh Chùa Cây Thị trên nền tảng số của mình. Dự án này là một phần của nỗ lực lưu trữ và làm sống dậy giá trị lịch sử hơn 4000 năm bằng công nghệ VR, AR, AI, Chatbot,… Với công nghệ VR360 toàn cảnh, người dùng có thể tự do khám phá không gian chùa như thể đang hiện diện tại đó.

Mỗi chi tiết từ mái chùa, pho tượng, vườn cây đến cây thị cổ 400 năm tuổi đều được dựng lại chân thực, sắc nét với độ phân giải cao. Người dùng cũng có thể tiếp cận thư viện ảnh – video tư liệu quý, ghi lại các lễ hội Phật giáo, phong cảnh bốn mùa, hoạt động trùng tu – tôn tạo và khoảnh khắc đời thường gắn với Chùa Cây Thị.

Sự kiện này không chỉ giúp bảo tồn di tích văn hóa mà còn cho phép người dùng trong và ngoài nước trải nghiệm hành trình tham quan chùa bất cứ lúc nào, ở bất cứ đâu, chỉ với một thiết bị có kết nối mạng. Qua đó, YooLife hy vọng sẽ mang lại một góc nhìn mới mẻ về di sản văn hóa Việt Nam, cũng như quảng bá vẻ đẹp của Chùa Cây Thị đến với công chúng quốc tế.

Với sự kết hợp giữa công nghệ hiện đại và giá trị văn hóa truyền thống, dự án tái hiện Chùa Cây Thị trên nền tảng YooLife hứa hẹn sẽ là một trải nghiệm thú vị và bổ ích cho người dùng. Đồng thời, đây cũng là một cách thức mới mẻ để bảo tồn và phát huy giá trị của di sản văn hóa Việt Nam.

Những nỗ lực không ngừng nghỉ của Bảo tàng và Thư viện tỉnh Sơn La trong việc gìn giữ và phát huy các giá trị di sản văn hóa dân tộc đã thể hiện rõ tinh thần trách nhiệm và tình yêu với nghề của đội ngũ cán bộ, đảng viên. Đây là một phần quan trọng trong tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về việc coi trọng công tác bảo tồn di sản văn hóa, với quan điểm rằng di sản văn hóa chính là linh hồn trường tồn của một dân tộc.

Để hiện thực hóa các nội dung đột phá về bảo tồn văn hóa phi vật thể, bảo tồn di tích lịch sử – văn hóa, danh lam thắng cảnh, quản lý hiện vật, tư liệu, Chi bộ Bảo tàng và Thư viện tỉnh Sơn La đã triển khai nhiều hoạt động thiết thực. Đồng chí Ngô Thị Hải Yến, Bí thư Chi bộ, Giám đốc Bảo tàng và Thư viện tỉnh, cho biết Chi bộ có 45 đảng viên, thường xuyên tổ chức các cuộc sinh hoạt chuyên đề với nội dung phù hợp với tình hình thực tiễn của cơ quan. Mỗi cán bộ, đảng viên đều cụ thể hóa và đăng ký 2-3 phần việc làm theo Bác, cụ thể và sát với nhiệm vụ chuyên môn.

Trong giai đoạn 2016-2024, đã có 15 di sản văn hóa phi vật thể của Sơn La được công bố và đưa vào danh mục quốc gia; trong đó, nghệ thuật Xòe Thái đã được UNESCO ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Ngoài ra, có 10 di tích được xếp hạng; hơn 35.000 hiện vật, tư liệu được bảo quản tại Bảo tàng Sơn La. Đáng chú ý, mỗi năm, đơn vị nghiên cứu, sưu tầm thêm từ 200 đến 300 hiện vật, tư liệu phục vụ trưng bày.

Bảo tàng và Thư viện tỉnh Sơn La cũng đặc biệt chú trọng ứng dụng số hóa di sản vào công tác chuyên môn. Đơn vị đã tiến hành kiểm kê đồng bộ, số hóa, chuẩn hóa tư liệu, hiện vật và đưa đến công chúng qua website hoặc mã QR-Code. Chi bộ đã chỉ đạo triển khai nhiều hoạt động quảng bá, giới thiệu về cuộc đời, sự nghiệp của Bác. Tại khuôn viên Bảo tàng tỉnh, một chuyên đề cố định “Bác Hồ với nhân dân các dân tộc Sơn La” được trưng bày, giới thiệu hiện vật, hình ảnh quý về tình cảm của Bác đối với đồng bào, cũng như tình cảm của đồng bào các dân tộc Sơn La dành cho Bác.

Trong 2 năm (2023 và 2024), Chi bộ đã triển khai mô hình “Giáo dục truyền thống lịch sử địa phương tại điểm Di tích quốc gia đặc biệt Nhà tù Sơn La” cho học sinh các trường tiểu học, THCS, THPT trên địa bàn tỉnh. Đồng thời, tổ chức 154 cuộc giáo dục truyền thông, thu hút trên 320.000 lượt học sinh, sinh viên và chiến sĩ các lực lượng vũ trang tham gia.

Có thể thấy, bằng tinh thần trách nhiệm và tình yêu với nghề, Chi bộ Bảo tàng và Thư viện tỉnh Sơn La đang từng ngày học và làm theo Bác bằng những việc làm cụ thể, thiết thực trong gìn giữ lịch sử, văn hóa và lan tỏa hình ảnh Bác Hồ – vị lãnh tụ vĩ đại đến với mỗi người dân, hun đúc tình yêu quê hương, đất nước từ những giá trị di sản bền vững.