Singapore, một quốc gia Đông Nam Á với diện tích khiêm tốn chưa đến 800 km², đã gây ấn tượng với thế giới bằng việc xây dựng thành công hệ thống y tế toàn diện và bao phủ toàn dân. Điểm nổi bật của hệ thống này là mô hình y tế đặc biệt được gọi là ‘3M’, một phương pháp đã nhận được nhiều lời khen ngợi từ cộng đồng quốc tế. Nhờ mô hình này, Singapore đã được xếp hạng là một trong những quốc gia có hệ thống y tế hiệu quả nhất trên toàn thế giới.

Hệ thống y tế của Singapore được xây dựng dựa trên ba chương trình chính, thường được gọi tắt là ‘3M’: MediShield Life, MediSave và MediFund. Đầu tiên, MediShield Life là chương trình bảo hiểm y tế cơ bản và phổ cập, được thiết kế để bắt buộc đối với công dân và thường trú nhân. Chương trình này cung cấp sự bảo vệ trọn đời trước các hóa đơn viện phí lớn và một số phương pháp điều trị ngoại trú tốn kém, giúp giảm gánh nặng tài chính cho người dân.

Tiếp theo, MediSave là chương trình tiết kiệm y tế quốc gia, đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ chi trả phần chi phí y tế còn lại sau khi MediShield Life đã thực hiện thanh toán. Tất cả lao động, bao gồm cả công dân và thường trú nhân, đều bắt buộc phải đóng góp một phần của lương vào tài khoản MediSave của họ. Mức đóng góp vào MediSave dao động từ 8 – 10,5% mức lương, tùy thuộc vào độ tuổi của người lao động. Điều này không chỉ giúp người dân tiết kiệm cho nhu cầu y tế tương lai mà còn giảm bớt gánh nặng cho hệ thống y tế công.

Cuối cùng, MediFund hoạt động như mạng lưới an sinh y tế cuối cùng trong hệ thống ‘3M’. Đây là chương trình dành cho những người dân Singapore không đủ khả năng thanh toán phần chi phí y tế còn lại, dù đã được hỗ trợ bởi MediShield Life và MediSave. Điều này đảm bảo rằng không ai bị bỏ lại phía sau khi đối mặt với khó khăn tài chính do chi phí y tế.

Hệ thống y tế kết hợp giữa công và tư của Singapore được thiết kế để đảm bảo công bằng, trong đó mọi người đều được chăm sóc y tế cần thiết. Tuy nhiên, những người có điều kiện kinh tế có thể chọn trả thêm để享受 các dịch vụ y tế cao cấp hơn. Sự cạnh tranh giữa các bệnh viện công và tư, dưới sự kiểm soát giá của chính phủ, là yếu tố then chốt giúp hệ thống y tế Singapore duy trì hiệu quả về chi phí và đảm bảo chất lượng chăm sóc ở mức cao.

Mô hình ‘3M’ độc đáo của hệ thống y tế Singapore đã giúp quốc gia này trở thành một trong những quốc gia có hệ thống y tế hiệu quả nhất thế giới. Không chỉ vậy, Singapore còn nổi lên như một trung tâm du lịch y tế hàng đầu thế giới, thu hút những người từ khắp nơi trên thế giới tìm kiếm các dịch vụ y tế chất lượng cao. Qua đó, Singapore tiếp tục khẳng định vị thế của mình trong việc cung cấp một trong những hệ thống y tế tốt nhất và đáng tin cậy nhất trên toàn cầu. Có thể thấy, thành công của mô hình ‘3M’ tại Singapore là một ví dụ điển hình cho việc xây dựng và phát triển hệ thống y tế toàn diện, bao phủ và hiệu quả.

Thực trạng hiện nay cho thấy, chế độ đãi ngộ dành cho đội ngũ nhân viên y tế thôn bản và cô đỡ thôn bản vẫn chưa thực sự tương xứng với khối lượng công việc và trách nhiệm mà họ đảm nhiệm. Đây là lực lượng được xem như ‘cánh tay nối dài’ quan trọng của ngành y tế, đóng vai trò then chốt trong việc phổ biến kiến thức, giáo dục sức khỏe và đảm bảo người dân ở vùng sâu, vùng xa, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số, được tiếp cận đầy đủ các dịch vụ chăm sóc y tế cơ bản.

Đội ngũ nhân viên y tế thôn bản và cô đỡ thôn bản đã góp phần không nhỏ vào các chương trình y tế cộng đồng, giúp ngành y tế đạt được những thành tựu quan trọng như nâng cao sức khỏe cộng đồng, giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng, tăng tỷ lệ tiêm chủng mở rộng và phòng chống dịch bệnh hiệu quả. Trong những năm qua, họ đã triển khai hiệu quả các chương trình mục tiêu y tế dân số như phòng chống dịch bệnh, suy dinh dưỡng trẻ em, tiêm chủng mở rộng, công tác dân số và kế hoạch hóa gia đình.

Tuy nhiên, mặc dù đảm đương nhiều nhiệm vụ quan trọng trong việc chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân, mức phụ cấp dành cho nhân viên y tế thôn bản hiện nay vẫn còn rất thấp. Mức phụ cấp hàng tháng chỉ dao động từ 0,3 đến 0,5 lần mức lương cơ sở, tùy thuộc vào khu vực. Điều này đã dẫn đến tình trạng nhiều nhân viên y tế thôn bản được đào tạo xin thôi việc hoặc không còn nhiệt huyết với công việc.

Bên cạnh đó, những quy định mới về trình độ chuyên môn cũng đang đặt ra nhiều thách thức, ảnh hưởng đến chất lượng hoạt động của mạng lưới y tế cộng đồng. Thông tư 27/2023/TT-BYT của Bộ Y tế quy định nhân viên y tế thôn bản, cô đỡ thôn bản phải có trình độ chuyên môn từ trung cấp trở lên. Điều này đồng nghĩa với việc nhiều người chưa qua đào tạo sẽ không đáp ứng tiêu chuẩn mới.

Để giải quyết những vấn đề này, cần có những điều chỉnh căn bản trong chính sách. Việc tăng mức phụ cấp hàng tháng, áp dụng chế độ phụ cấp công bằng, tổ chức lại việc quản lý và đầu tư vào đào tạo là những giải pháp quan trọng. Việc duy trì và phát triển mạng lưới cán bộ y tế thôn bản là vô cùng cần thiết để đảm bảo mọi người dân, dù ở bất cứ đâu, đều có quyền được chăm sóc sức khỏe một cách tốt nhất.

Trước mắt, cần nâng cao mức phụ cấp hàng tháng để đảm bảo tính ổn định của đội ngũ nhân viên y tế thôn bản và phù hợp với thực tiễn về mức sống hiện nay. Ngoài ra, cần có cơ chế áp dụng chi trả phụ cấp đối với nhân viên y tế tại các tổ dân phố thuộc các phường, thị trấn để đảm bảo sự công bằng, hợp lý trong hoạt động của mạng lưới y tế thôn bản, khu phố trên cả khu vực nông thôn và đô thị.

Cùng với đó, cần tổ chức lại việc quản lý đội ngũ nhân viên y tế thôn bản theo hướng chính quy và khoa học hơn. Việc đầu tư vào đào tạo cũng là một yếu tố quan trọng, cần quan tâm bố trí kinh phí, hỗ trợ công tác đào tạo mới và đào tạo liên tục để đáp ứng kịp thời nhu cầu nhân lực, tạo điều kiện cho nhân viên y tế thôn bản được học tập nâng cao trình độ chuyên môn, cập nhật kiến thức mới và học hỏi kinh nghiệm.