Đồng hồ sinh học – Giaitrivanhoa.com https://giaitrivanhoa.com Khám phá thế giới giải trí và văn hóa đa dạng! Mon, 11 Aug 2025 02:24:37 +0000 vi hourly 1 https://wordpress.org/?v=6.7.2 https://cloud.linh.pro/giaitrivanhoa/2025/08/giaitrivanhoa.svg Đồng hồ sinh học – Giaitrivanhoa.com https://giaitrivanhoa.com 32 32 Cơ thể điều chỉnh nhịp sinh học như thế nào để đối phó với nhiệt độ cao https://giaitrivanhoa.com/co-the-dieu-chinh-nhip-sinh-hoc-nhu-the-nao-de-doi-pho-voi-nhiet-do-cao/ Mon, 11 Aug 2025 02:24:35 +0000 https://giaitrivanhoa.com/co-the-dieu-chinh-nhip-sinh-hoc-nhu-the-nao-de-doi-pho-voi-nhiet-do-cao/

Một nghiên cứu gần đây đã đưa ra phát hiện quan trọng về khả năng của đồng hồ sinh học con người trong việc duy trì nhịp điệu 24 giờ ngay cả trong điều kiện nhiệt độ cao. Các nhà nghiên cứu tại Trung tâm Khoa học Toán học và Lý thuyết Liên ngành RIKEN (iTHEMS) ở Nhật Bản đã thực hiện nghiên cứu này, cung cấp cái nhìn sâu sắc về cơ chế mà đồng hồ sinh học sử dụng để thích nghi với sự thay đổi nhiệt độ.

Đồng hồ sinh học là một hệ thống phức tạp giúp cơ thể con người điều chỉnh các hoạt động hàng ngày. Tuy nhiên, nhiệt độ có thể ảnh hưởng đến tốc độ của các phản ứng sinh học, dẫn đến sự thay đổi trong hoạt động của đồng hồ sinh học. Để giải quyết vấn đề này, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra một cơ chế gọi là bù trừ nhiệt, giúp duy trì nhịp điệu của đồng hồ sinh học trong điều kiện nhiệt độ thay đổi.

Các nhà nghiên cứu đã áp dụng một kỹ thuật toán học tiên tiến gọi là phương pháp nhóm tái chuẩn hóa để phân tích dữ liệu liên quan đến hoạt động của gene. Qua phân tích này, họ đã phát hiện ra rằng hình dạng của chu kỳ gene thay đổi ở nhiệt độ cao. Cụ thể, mức độ RNA thông tin (mRNA) tăng lên nhanh chóng và sau đó giảm dần. Sự thay đổi hình dạng này giúp duy trì chiều dài chu kỳ của đồng hồ sinh học, đảm bảo rằng cơ thể có thể duy trì nhịp điệu 24 giờ.

Khi nhiệt độ tăng, hình dạng của sóng gene trở nên không đối xứng, giống như răng cưa. Sự thay đổi hình dạng này đóng vai trò quan trọng trong việc giúp đồng hồ sinh học duy trì độ chính xác. Điều đáng chú ý là sự thay đổi hình dạng này không chỉ xảy ra ở con người mà còn được quan sát thấy ở nhiều loài khác, bao gồm cả ruồi, chuột và nấm.

Đồng hồ sinh học có ảnh hưởng quan trọng đến sức khỏe của con người. Sự thay đổi hình dạng của đồng hồ sinh học có thể ảnh hưởng đến khả năng thích nghi với thay đổi múi giờ và làm việc theo ca. Các nhà nghiên cứu hy vọng rằng nghiên cứu này sẽ giúp phát triển các phương pháp điều trị mới cho các rối loạn sinh học và cải thiện hiểu biết về mối quan hệ giữa nhiệt độ và đồng hồ sinh học.

Nghiên cứu này đã được công bố trên tạp chí PLOS Computational Biology, một tạp chí hàng đầu trong lĩnh vực sinh học tính toán. Các phát hiện của nghiên cứu này mở ra những hướng nghiên cứu mới trong việc hiểu và điều chỉnh đồng hồ sinh học, giúp cải thiện sức khỏe và chất lượng cuộc sống cho con người.

]]> Tắm nắng buổi chiều giúp ngủ ngon như thế nào? https://giaitrivanhoa.com/tam-nang-buoi-chieu-giup-ngu-ngon-nhu-the-nao/ Thu, 24 Jul 2025 10:08:25 +0000 https://giaitrivanhoa.com/tam-nang-buoi-chieu-giup-ngu-ngon-nhu-the-nao/

Ánh nắng mặt trời buổi chiều không chỉ mang lại cảm giác thoải mái sau một ngày làm việc mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện sức khỏe tổng thể. Tiếp xúc với ánh sáng tự nhiên vào thời điểm này có thể hỗ trợ điều chỉnh đồng hồ sinh học, tăng cường khả năng hấp thụ vitamin D và cải thiện chất lượng giấc ngủ.

Theo BS.CKI Nguyễn Hữu Khánh, chuyên gia tại Trung tâm Khoa học Thần kinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, ánh sáng mặt trời có tác động đáng kể đến nhịp sinh học của con người. Cơ chế kiểm soát chu kỳ thức – ngủ tự nhiên của chúng ta bị ảnh hưởng trực tiếp bởi ánh sáng tự nhiên. Vùng dưới đồi của não bộ, nơi điều khiển sản xuất melatonin – hormone chính giúp thúc đẩy buồn ngủ, bị tác động bởi ánh sáng. Tiếp xúc với ánh sáng vào thời điểm thích hợp, đặc biệt là vào chiều muộn, giúp cơ thể điều chỉnh và chuẩn bị cho giấc ngủ đêm, làm cho đồng hồ sinh học hoạt động ổn định hơn.

Nhờ đó, cơ thể có thể dễ dàng đi vào giấc ngủ ban đêm và thức dậy tỉnh táo vào sáng hôm sau. Ngoài ra, tiếp xúc với ánh nắng mặt trời còn kích thích cơ thể tổng hợp vitamin D, một dưỡng chất thiết yếu đối với hệ miễn dịch, thần kinh và giấc ngủ. Thiếu vitamin D có thể làm tăng nguy cơ mất ngủ, ngủ không sâu giấc, kéo theo cảm giác mệt mỏi kéo dài vào ban ngày.

Đặc biệt, ánh nắng buổi chiều giúp cơ thể hấp thu vitamin D tự nhiên qua da. Đối với những người có thói quen ở trong nhà hoặc làm việc trong văn phòng kín suốt cả ngày, việc dành khoảng 15-30 phút mỗi chiều ra ngoài, vận động nhẹ dưới ánh nắng có thể giúp thư giãn cơ thể, giải tỏa căng thẳng sau giờ làm việc, hít thở không khí trong lành và cải thiện giấc ngủ.

Để có giấc ngủ chất lượng hơn, bác sĩ khuyến cáo mọi người nên tiếp xúc với ánh sáng tự nhiên và lối sống lành mạnh, hạn chế dùng thiết bị điện tử trước giờ ngủ, tránh ăn tối muộn, không uống cà phê hoặc rượu bia vào chiều tối và duy trì thời gian ngủ – thức ổn định mỗi ngày. Đảm bảo chế độ ăn uống cân bằng với nhiều rau, trái cây, hạn chế thực phẩm chế biến sẵn và đồ uống có đường. Bổ sung thêm một số dưỡng chất thiên nhiên như việt quất (blueberry), bạch quả (ginkgo biloba) với công dụng chống gốc tự do, hỗ trợ hoạt động não bộ và cải thiện giấc ngủ.

Những người có dấu hiệu rối loạn giấc ngủ nên đi khám chuyên khoa Thần kinh để được tư vấn và điều trị phù hợp. Việc kết hợp các thói quen lành mạnh và tiếp xúc với ánh nắng mặt trời có thể mang lại hiệu quả tích cực và lâu dài cho sức khỏe tổng thể của bạn.

]]>