Trong bối cảnh hiện nay, tính bền vững không còn là một khẩu hiệu hay sự lựa chọn mà đã trở thành động lực trung tâm để kiến tạo tương lai của ngành du lịch. Khi doanh nghiệp và người tiêu dùng cùng chung một ‘ưu tiên’, đó là hướng tới một ngành du lịch bền vững, cả về môi trường và xã hội.

Hành trình bền bỉ của những ‘người tiên phong’ trong ngành du lịch bền vững đã được các doanh nghiệp tại miền Trung nỗ lực xây dựng. The Field Restaurant & Bar Hội An là một trong những mô hình du lịch bền vững tiêu biểu. Nằm giữa cánh đồng lúa Cẩm Thanh, bên dòng sông Đò hiền hòa, The Field không chỉ mang đến trải nghiệm ẩm thực bản địa thân thiện với môi trường mà còn cam kết với quy trình vận hành bền vững.

Với định hướng phát triển ẩm thực bản địa thân thiện môi trường, The Field mang đến thực đơn ‘Back to Basics’ – quay về những giá trị nguyên bản của tự nhiên. Nguyên liệu có nguồn gốc từ khu vườn hữu cơ của nhà hàng hoặc thu mua trực tiếp từ nông dân Hội An, tuyệt đối không sử dụng thành phần nhập khẩu. Thực phẩm được chế biến theo nguyên tắc tối ưu hóa nguyên liệu giảm thiểu lãng phí, ưu tiên nguyên liệu theo mùa.

Không chỉ dừng lại ở nguyên liệu, cam kết bền vững tại The Field còn hiện diện ở toàn bộ quy trình vận hành. Nhà hàng được kiểm soát chặt chẽ thông qua hệ thống đo lường cụ thể ở từng bộ phận, hướng đến mục tiêu không phát thải. ‘Lần đầu tiên giới thiệu The Field vào năm 2014, chúng tôi không đơn thuần ra mắt một nhà hàng mà là xây dựng và vận hành một mô hình gắn liền trách nhiệm cộng đồng và môi trường. Và tôn chỉ đó vẫn đi theo chúng tôi đến tận hôm nay’, ông Phan Xuân Thanh, Giám đốc EMIC Hospitality (đơn vị sở hữu và vận hành The Field) chia sẻ.

Bên cạnh hoạt động ẩm thực, The Field còn tổ chức các sự kiện văn hóa tái hiện sinh hoạt truyền thống, lồng ghép văn hóa nông nghiệp như ‘Trải nghiệm ẩm thực trên đồng ruộng’, ‘Phiên chợ du lịch đồng quê’ với sự tham gia của người dân địa phương. Qua đó, chia sẻ lợi ích, nâng cao thu nhập cho cộng đồng, đồng thời truyền cảm hứng về phát triển du lịch dựa vào thiên nhiên và bản sắc bản địa.

Với hành trình bền bỉ suốt 10 năm theo đuổi giá trị xanh, The Field trở thành nhà hàng đầu tiên tại Việt Nam nhận Chứng nhận Vàng Bạch kim về giảm khí thải Carbon do Magnus International trao tặng – một ghi nhận xứng đáng cho mô hình du lịch trách nhiệm được vận hành bằng sự tận tâm và chiến lược dài hạn.

Song song với nhận thức từ doanh nghiệp, hành vi tiêu dùng của du khách cũng đang có sự dịch chuyển rõ rệt theo hướng bền vững hơn. Không chỉ tìm kiếm cảnh đẹp hay tiện nghi, du khách ngày nay còn quan tâm đến cách doanh nghiệp vận hành: 41% người khảo sát xem việc giảm nhựa dùng một lần là ưu tiên hàng đầu; 58% đánh giá cao các cơ sở có chính sách tái chế rõ ràng; 79% mong muốn chi tiêu của họ có thể hỗ trợ cộng đồng địa phương. Đặc biệt, 83% số du khách được khảo sát cho biết họ muốn điểm đến trở nên tốt đẹp hơn sau mỗi chuyến đi.

Những con số trên là minh chứng rõ nét cho sự chuyển biến trong tư duy du lịch của du khách từ việc ‘tận hưởng cá nhân’ sang hướng tạo ra ‘tác động tích cực’. Từ đó, hành vi tiêu dùng cũng dần thay đổi: không dừng lại ở việc tham quan thụ động mà chuyển sang tham gia, sẻ chia và để lại dấu ấn tích cực lâu dài tại điểm đến.

Du lịch bền vững, vì vậy, không còn là lựa chọn riêng lẻ mà đang trở thành một chuẩn mực thúc đẩy ngành công nghiệp không khói bước vào giai đoạn tái định hình toàn diện, chủ động dẫn dắt sự thay đổi hướng tới một tương lai xanh và bền vững hơn.

Ngành du lịch năm 2025 đang chuyển dịch mạnh mẽ, vượt khỏi mục tiêu kinh tế để ưu tiên phục hồi môi trường và bảo tồn văn hóa. ‘Cách mọi người tiếp cận du lịch đang có sự thay đổi sâu sắc. Du khách ngày càng cân nhắc kỹ lưỡng điểm đến, phương tiện di chuyển và tác động hành trình của họ với thế giới. Họ bị thu hút bởi trải nghiệm chân thật và ý nghĩa, hướng đến du lịch chậm, cảm nhận sâu văn hóa bản địa và đóng góp tích cực cho điểm đến’, bà Zoritsa Urosevic, Giám đốc Điều hành Cơ quan Du lịch Liên Hợp Quốc nhận định.

Theo bà, ngành du lịch cần vượt ra khỏi lối mòn kinh doanh thông thường và áp dụng những biện pháp tái tạo giúp phục hồi hệ sinh thái, giảm phát thải carbon, gìn giữ bản sắc văn hóa và nâng cao vị thế của cộng đồng. Mục tiêu không chỉ là giảm thiểu tác hại, mà còn tạo ra giá trị tích cực cho du khách cũng như cộng đồng địa phương.

Thị trường carbon đang nổi lên như một công cụ kinh tế quan trọng trong việc thúc đẩy chuyển đổi xanh trên toàn cầu, đặc biệt là trong bối cảnh các quốc gia đang hướng tới mục tiêu phát triển bền vững và giảm phát thải ròng xuống ‘0’. Việt Nam, với cam kết đạt Net Zero vào năm 2050, đang tích cực hoàn thiện khung pháp lý, nâng cấp hạ tầng dữ liệu và quản trị để xây dựng thị trường carbon minh bạch, hiệu quả và đủ năng lực cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Tại Diễn đàn Net Zero Việt Nam 2025: Thị trường carbon trong kỷ nguyên mới, được tổ chức tại Hà Nội vào ngày 18/7, các chuyên gia đã chia sẻ quan điểm về việc phát triển thị trường carbon như một giải pháp chiến lược giúp Việt Nam thực hiện hiệu quả cam kết Net Zero. Ông Nguyễn Tuấn Quang, Phó Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), nhấn mạnh rằng việc phát triển thị trường carbon là một trong những giải pháp quan trọng. Bằng cách định giá phát thải và khuyến khích công nghệ sạch, thị trường này tạo ra động lực tài chính, thúc đẩy các sáng kiến giảm phát thải và giúp Việt Nam tiếp cận các nguồn lực quốc tế.

Chính phủ đã phê duyệt Đề án phát triển thị trường carbon với mục tiêu kết nối thị trường trong nước với các cơ chế quốc tế. Các nền tảng pháp lý quan trọng đang được củng cố, bao gồm Nghị định số 06/2022/NĐ-CP và Nghị định số 119/2025/NĐ-CP về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, cũng như dự thảo Nghị định về sàn giao dịch carbon do Bộ Tài chính xây dựng. Bên cạnh đó, các sáng kiến từ doanh nghiệp và cộng đồng địa phương cho thấy tiềm năng lớn trong việc phát triển tín chỉ carbon ở các lĩnh vực như nông nghiệp, lâm nghiệp, năng lượng tái tạo và xử lý chất thải.

Tuy nhiên, thị trường carbon tại Việt Nam vẫn đang trong giai đoạn định hình nền móng với nhiều khoảng trống cần được lấp đầy. Một trong những điểm nghẽn lớn nhất hiện nay là hệ thống đo lường, báo cáo và thẩm định (MRV) chưa đồng bộ, thiếu công cụ số hóa. Ông Nguyễn Đình Thọ, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách Tài nguyên và Môi trường, cho rằng thị trường carbon chỉ có thể hoạt động hiệu quả khi có một hệ thống đo lường, báo cáo, thẩm định đáng tin cậy và tương thích với quốc tế.

Bên cạnh khung pháp lý, các chuyên gia cũng nhấn mạnh vai trò của nền tảng tài chính trong việc phát triển thị trường carbon. Chia sẻ kinh nghiệm quốc tế, bà Betty Palard, CEO ESG Climate Consulting, cho rằng Việt Nam có nhiều lợi thế để tham gia sâu vào thị trường carbon. Tuy nhiên, để tín chỉ carbon của Việt Nam có giá trị cao trên thị trường quốc tế, cần có một chiến lược xây dựng thương hiệu quốc gia dựa trên xác minh khoa học, truyền thông hiệu quả và tầm nhìn dài hạn từ các nhà hoạch định chính sách.

Việc phát triển thị trường carbon không chỉ giúp Việt Nam thực hiện cam kết Net Zero mà còn tạo ra cơ hội kinh tế mới, thúc đẩy tăng trưởng xanh và bền vững. Để đạt được mục tiêu này, việc hoàn thiện khung pháp lý, nâng cấp hạ tầng dữ liệu và quản trị là những bước đi quan trọng. Đồng thời, sự tham gia tích cực của các doanh nghiệp, tổ chức và cộng đồng địa phương cũng đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển thị trường carbon.

Các chuyên gia cũng nhấn mạnh rằng việc xây dựng thị trường carbon minh bạch, hiệu quả cần phải đảm bảo tính công bằng và bền vững. Điều này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và các bên liên quan khác. Ngoài ra, việc ứng dụng công nghệ số và hệ thống đo lường, báo cáo và thẩm định (MRV) đồng bộ cũng là yếu tố quan trọng để đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả của thị trường carbon.

Tóm lại, phát triển thị trường carbon là một giải pháp quan trọng giúp Việt Nam thực hiện cam kết Net Zero và chuyển đổi xanh. Với sự nỗ lực và phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan, Việt Nam có thể xây dựng một thị trường carbon minh bạch, hiệu quả và đủ năng lực cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Diễn đàn Net Zero Việt Nam 2025: Cơ Hội Để Trao Đổi Về Thị Trường Carbon Trong Kỷ Nguyên Mới

Ngày 18/7, tại Hà Nội, Viện Tư vấn phát triển (CODE) và Tạp chí Điện tử Nhà quản trị – TheLEADER đã phối hợp tổ chức ‘Diễn đàn Net Zero Việt Nam 2025: Thị trường carbon trong kỷ nguyên mới’. Sự kiện này đã thu hút hơn 200 đại biểu đại diện cho các cơ quan quản lý Nhà nước, chuyên gia quốc tế và trong nước, đại diện các tổ chức tư vấn, phát triển, các doanh nghiệp tiên phong cùng hơn 30 cơ quan thông tấn báo chí.

Phát biểu khai mạc Diễn đàn, Tiến sĩ Lê Xuân Nghĩa, Viện trưởng Viện Tư vấn phát triển, nhấn mạnh biến đổi khí hậu đang diễn biến ngày càng phức tạp trên phạm vi toàn cầu và được xem là thách thức lớn nhất mà toàn thế giới phải đối mặt. Trung hòa carbon và sớm đạt mức phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) trong những năm tới là trọng tâm, là mục tiêu chung của các quốc gia trong cuộc chiến với thách thức lớn nhất này.

Việt Nam là một trong số ít quốc gia bị tác động nghiêm trọng nhất bởi biến đổi khí hậu. Tại Hội nghị các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về Biến đổi khí hậu lần thứ 26 (Hội nghị COP26), Việt Nam đã đưa ra cam kết sẽ đạt Net Zero vào năm 2050 với nhiều giải pháp lớn để cắt giảm phát thải trong các lĩnh vực công nghiệp, nông nghiệp, giao thông và năng lượng; bên cạnh đó chú trọng phát triển các nguồn năng lượng tái tạo như điện gió, điện mặt trời và các biện pháp để tăng cường hiệu quả sử dụng năng lượng.

Tiến sĩ Lê Xuân Nghĩa cho biết, với chủ đề ‘Thị trường carbon trong kỷ nguyên mới’, Diễn đàn lần này sẽ cập nhật xu hướng Net Zero trên thế giới cũng như Hành trình Net Zero của Việt Nam thông qua các chuyển động chính sách, thể chế, hành động và các sáng kiến, thực tiễn kinh tế-xã hội-môi trường-công nghệ.

Trong khuôn khổ Diễn đàn, Tiến sĩ Nguyễn Tuấn Quang – Phó cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã nêu rõ, carbon là khí nhà kính chính gây biến đổi khí hậu, chủ yếu phát sinh từ đốt nhiên liệu hóa thạch trong công nghiệp, năng lượng và giao thông. Cơ chế định giá carbon được thiết kế nhằm gắn chi phí phát thải vào hoạt động sản xuất và tiêu dùng, thúc đẩy lựa chọn công nghệ sạch và sử dụng năng lượng hiệu quả.

Ông Nguyễn Tuấn Quang cho biết, thị trường carbon gồm hai loại thị trường tuân thủ bắt buộc (gắn với quy định pháp lý) và thị trường tự nguyện (phục vụ mục tiêu trung hòa carbon). Hệ thống đo lường-báo cáo-thẩm định (MRV) đóng vai trò trung tâm, bảo đảm minh bạch và tin cậy cho thị trường.

Tại Việt Nam, khung pháp lý đang hình thành với Quyết định 232/QĐ-TTg/2025 và Nghị định 119/2025/NĐ-CP quy định về phân bổ hạn ngạch, giao dịch và vận hành thị trường. Giai đoạn thí điểm (2025-2028) sẽ xây dựng sàn giao dịch và cấp phát miễn phí hạn ngạch; từ năm 2029, áp dụng đấu giá và kết nối quốc tế.

Cũng tại Diễn đàn, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Đình Thọ, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách nông nghiệp và môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã phân tích khuôn khổ pháp lý để phát triển bền vững tại Việt Nam. Ông cho biết, thị trường carbon tại Việt Nam đang trong giai đoạn định hình nền móng, với hành lang pháp lý bước đầu khá rõ ràng, các chủ thể liên quan đã bắt đầu tiếp cận và tham gia.

Tuy nhiên, nhiều khoảng trống pháp lý vẫn cần được lấp đầy thông qua hệ thống hướng dẫn kỹ thuật chi tiết. Năng lực quản lý, giám sát và triển khai ở cấp địa phương và doanh nghiệp cần được tăng cường thông qua các chương trình đào tạo bài bản và cơ chế hỗ trợ chuyên môn.

Quá trình phát triển thị trường cần gắn với số hóa hệ thống giám sát, bảo đảm dữ liệu chính xác, kịp thời và có thể kiểm chứng. Khi thị trường đi vào vận hành đầy đủ, vai trò điều tiết của nhà nước, sự tham gia chủ động của khu vực tư nhân, và hợp tác quốc tế hiệu quả sẽ là những trụ cột để bảo đảm tính bền vững và phát triển lâu dài của thị trường carbon Việt Nam.

Diễn đàn Net Zero Việt Nam 2025 là cơ hội để các đại biểu trao đổi, thảo luận và đưa ra các giải pháp quan trọng để thực hiện mục tiêu giảm phát thải, cắt giảm khí thải gây hiệu ứng nhà kính, hướng đến đạt mức phát thải ròng bằng 0 (Net Zero).