Chuyển đổi sang phương tiện xanh đang trở thành xu thế không thể đảo ngược trong nỗ lực bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng. Tại buổi tọa đàm ‘Chuyển đổi giao thông xanh: Xu thế không thể đảo ngược’ do Báo Lao động tổ chức, các chuyên gia và nhà quản lý đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chuyển đổi từ xe máy chạy xăng sang xe điện.

TS. Hoàng Dương Tùng, Chủ tịch Mạng lưới Không khí sạch Việt Nam, khẳng định rằng mặc dù xe máy xăng mang lại sự tiện lợi, nhưng người dân cần sẵn sàng từ bỏ để bảo vệ sức khỏe và môi trường. “Chúng ta cần đặt lợi ích của sức khỏe và môi trường lên hàng đầu”, ông Tùng nói. Ông cũng cho biết Hà Nội đang dự kiến hỗ trợ tài chính trực tiếp để người dân yên tâm chuyển đổi sang xe máy điện, giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.

TS. Khuất Việt Hùng, Chủ tịch HĐQT Metro Hà Nội, cũng đồng tình với quan điểm này. Ông cho rằng việc chuyển đổi thói quen sử dụng xe máy chạy xăng sang xe điện là cần thiết và có thể thực hiện được. Ông đưa ra ví dụ về việc cấm nồng độ cồn trước đây và sự thay đổi trong nhận thức của người dân về vấn đề này. “Nếu chúng ta có thể thay đổi nhận thức và thói quen của người dân, chúng ta có thể đạt được mục tiêu chuyển đổi sang phương tiện xanh”, ông Hùng nói.

Các chuyên gia cũng thảo luận về các giải pháp để hỗ trợ người dân chuyển đổi sang xe máy điện. Một trong những giải pháp được đề xuất là tổ chức lại giao thông, đặc biệt là giao thông công cộng. Hà Nội đang tính đến việc phát triển hệ thống tàu điện và hạ tầng kết nối để giúp người dân dễ tiếp cận và gửi xe tại nhiều điểm.

Ông Ngô Việt Dũng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội ôtô thể thao Việt Nam, nhấn mạnh rằng việc chuyển đổi phương tiện xanh không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân. Ông cũng đề xuất rằng Hà Nội cần tổ chức lại giao thông, bố trí trạm sạc và chỗ đỗ xe phù hợp để hỗ trợ người dân chuyển đổi sang xe máy điện.

Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách quan trọng để loại bỏ dần phương tiện ôtô, xe máy chạy xăng dầu gây ô nhiễm. Hà Nội được yêu cầu thực hiện lộ trình từ ngày 1.7.2026 không còn xe máy dùng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong khu vực Vành đai 1. Từ 1.1.2028, hạn chế ôtô cá nhân chạy xăng trong Vành đai 1 và 2. Đến năm 2030, mở rộng áp dụng với toàn bộ phương tiện cá nhân dùng nhiên liệu hóa thạch trong phạm vi Vành đai 3. Với những nỗ lực này, hy vọng rằng việc chuyển đổi sang phương tiện xanh sẽ trở thành xu thế chủ đạo trong thời gian tới.

Việc chuyển đổi sang phương tiện xanh không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn giúp cải thiện sức khỏe của người dân. Với sự hỗ trợ từ chính phủ và các chuyên gia, hy vọng rằng người dân sẽ sẵn sàng chuyển đổi sang xe máy điện và các phương tiện xanh khác. Báo Lao động sẽ tiếp tục cập nhật thông tin về vấn đề này.

TP.HCM đặt mục tiêu chuyển đổi toàn bộ 400.000 xe máy xăng của tài xế công nghệ và giao hàng sang xe điện vào năm 2029. Đây là một phần trong kế hoạch kiểm soát khí thải chung của thành phố, nhằm giảm thiểu ô nhiễm không khí và hướng tới phát triển bền vững. Viện Nghiên cứu và Phát triển TP.HCM (HIDS) đã hoàn thiện dự thảo đề án, trong đó đề xuất một lộ trình chuyển đổi cụ thể và các chính sách hỗ trợ cho tài xế.

Đề án này nhắm tới giảm 100% lượng khí thải gây ô nhiễm và khí nhà kính từ nhóm phương tiện này vào năm 2029. Để đạt được mục tiêu này, HIDS đề xuất chia lộ trình chuyển đổi thành 4 giai đoạn. Giai đoạn 1 (từ nay đến tháng 12.2026) sẽ đạt 30% – tương đương khoảng 120.000 xe được chuyển đổi. Giai đoạn 2 (đến tháng 12.2027) đạt 50% – tương đương khoảng 200.000 xe. Tiếp theo là giai đoạn 3 (đến tháng 12.2028) sẽ chuyển đổi khoảng 320.000 xe, đạt 80% và tới tháng 12.2029 là thời điểm kết thúc giai đoạn 4 – hoàn thành chuyển đổi 400.000 phương tiện, đạt 100%.

Thạc sĩ Lê Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm Tư vấn Ứng dụng Kinh tế (thuộc HIDS) cho biết, việc chuyển đổi 400.000 xe hai bánh của tài xế công nghệ sang xe điện là bước đi mang tính chiến lược, tác động sâu rộng đến nhiều khía cạnh như nhân lực, chuỗi cung ứng và hạ tầng đô thị. Do đó, cần một hành lang pháp lý rõ ràng, đủ mạnh để đảm bảo trách nhiệm và phối hợp đồng bộ giữa chính quyền, doanh nghiệp vận tải công nghệ, nhà sản xuất cũng như đội ngũ tài xế.

HIDS đề xuất từ tháng 1.2026 bắt đầu áp dụng những chính sách ưu đãi đồng thời ngừng cho phép đăng ký mới phù hiệu (ngừng ký hợp đồng mới) đối với tài xế xe máy xăng có nhu cầu tham gia cung cấp dịch vụ trên các nền tảng gọi xe công nghệ. Các tài xế sử dụng xe xăng đăng ký và được chấp nhận trước thời điểm này vẫn hoạt động bình thường và cần có kế hoạch chuyển đổi từ xe xăng sang xe điện.

Ngoài ra, từ tháng 1.2027, hạn chế xe xăng hoạt động trong giờ cao điểm tại các vùng phát thải thấp được thành phố quy định. Từ tháng 1.2028, siết chặt chính sách kiểm soát khí thải theo quy định. Từ tháng 12.2029 sẽ cấm hoàn toàn xe xăng tham gia cung cấp dịch vụ trên các nền tảng gọi xe công nghệ.

Để triển khai đề án, thành phố sẽ trao quyền cho UBND cấp cơ sở tạm thời mở ‘làn xanh’ chỉ dành cho xe điện nếu tỷ lệ điện hóa giao thông trên địa bàn cao hơn 70% sau mỗi năm báo cáo, hoặc trao quyền cho HĐND cấp cơ sở ban hành nghị quyết phủ xanh giao thông toàn địa bàn nếu tỷ lệ điện hóa giao thông trên địa bàn cao hơn 90% sau mỗi năm báo cáo để tạo thêm áp lực tuân thủ.

Theo tính toán, nếu TP thay thế toàn bộ khoảng 400.000 xe máy xăng của các tài xế bằng xe máy điện, lượng khí CO2 có thể giảm tới 750 tấn trong vòng 5 năm, đồng thời giảm đáng kể NOx và bụi mịn PM2.5, góp phần cải thiện chất lượng không khí đô thị. Một xe điện 2 bánh chỉ tiêu tốn từ 3.000 – 5.000 đồng cho mỗi lần sạc, đủ cung cấp năng lượng di chuyển từ 50 – 80 km, thấp hơn đáng kể so với chi phí xăng dầu.

HIDS đề xuất TP.HCM triển khai đồng loạt nhiều chính sách hỗ trợ thiết thực như: Miễn 100% phí trước bạ, phí đăng ký biển số và thuế giá trị gia tăng cho xe điện 2 bánh do tài xế công nghệ khi mua mới trong suốt giai đoạn triển khai đề án từ tháng 1.2026 đến tháng 12.2029; cung cấp khoản vay hỗ trợ mua xe và pin dự phòng với thời hạn vay linh hoạt từ 24 tháng đến 30 tháng, lãi suất ưu đãi thấp hơn mặt bằng thị trường thông qua các ngân hàng thương mại hợp tác, các tổ chức tín dụng vi mô.

Sau khi đã cân bằng cả chi phí vận hành và chi phí khấu hao của hai loại xe, HIDS tính toán tài xế sẽ tiết kiệm được từ 300.000 đồng – 400.000 đồng hàng tháng nhờ chuyển sang xe điện. Sau một năm, khoản tiết kiệm này có thể lên đến gần 5 triệu. Thêm vào đó, công nghệ pin lithium-ion hiện nay đang phát triển một cách nhanh chóng. Nhờ vậy, dung lượng pin và tuổi thọ pin đang không ngừng được cải thiện. Vì thế, trong tương lai lâu dài, người sử dụng xe nói chung và tài xế công nghệ nói riêng sẽ được hưởng lợi về mặt kinh tế, thậm chí có thể hoàn vốn mua xe điện sau vài năm.

Tổng công ty Điện lực Hà Nội (EVNHANOI) vừa cung cấp thông tin về tình hình triển khai trạm sạc xe điện trên địa bàn TP.Hà Nội. Theo đó, các trạm sạc hiện tại đang phân bổ không đều tại các quận, huyện cũ. Một số quận, huyện có nhiều trạm sạc như Long Biên với 21 trạm, Hoàng Mai với 13 trạm, trong khi một số quận, huyện khác như Thanh Xuân chỉ có 2 trạm, Thường Tín chỉ có 1 trạm.

Đại diện EVNHANOI cho biết, mặc dù phân bổ không đều nhưng nguồn điện hiện tại vẫn đáp ứng tốt nhu cầu sạc điện của người dân. Tuy nhiên, để đảm bảo việc điều phối điện trong tương lai, EVNHANOI đề xuất thành phố cần có quy hoạch trạm sạc theo từng khu vực. Đặc biệt, với lộ trình chuyển đổi phương tiện đến năm 2030, việc quy hoạch trạm sạc sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo nguồn điện phục vụ nhu cầu sạc.

Hiện nay, các trạm sạc trên địa bàn Hà Nội áp dụng giá điện kinh doanh trong 3 năm theo chỉ đạo của Thủ tướng. Tại buổi làm việc về triển khai chỉ đạo của UBND TP.Hà Nội về chuyển đổi xanh phương tiện giao thông, các đại biểu cũng thảo luận về khó khăn trong việc triển khai trạm sạc, bao gồm vấn đề chi phí đầu tư, hạ tầng trạm sạc, cơ chế tài chính và tâm lý xã hội.

Phó giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội Đào Việt Long cho biết, đơn vị đang xây dựng chính sách hỗ trợ tài chính và ưu đãi, cũng như biện pháp hạn chế và điều tiết phương tiện gây ô nhiễm. Trong khi đó, Tổng giám đốc Tổng công ty Vận tải Hà Nội (Transerco) Nguyễn Thanh Nam kiến nghị TP.Hà Nội đẩy nhanh tiến độ ban hành đơn giá định mức cho xe điện và hỗ trợ chính sách vay vốn cho doanh nghiệp trong việc chuyển đổi phương tiện xanh.

Kết luận buổi làm việc, Phó chủ tịch UBND TP.Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền nhấn mạnh, việc phát triển và xây dựng trạm sạc cần được thống nhất và có quy hoạch cụ thể. Ông Quyền cũng yêu cầu cần có lộ trình chi tiết để triển khai mục tiêu chuyển đổi phương tiện giao thông xanh, trong đó bao gồm việc xây dựng hạ tầng trạm sạc và phân nhóm sử dụng đất để triển khai.

Việc triển khai trạm sạc xe điện trên địa bàn Hà Nội đang gặp một số khó khăn, bao gồm vấn đề quy hoạch, hạ tầng và cơ chế tài chính. Tuy nhiên, với sự vào cuộc của các bên liên quan, TP.Hà Nội đang đẩy mạnh triển khai các giải pháp để phát triển trạm sạc, đảm bảo nguồn điện phục vụ nhu cầu sạc của người dân.

Trong thời gian tới, EVNHANOI sẽ tiếp tục phối hợp với các đơn vị liên quan để triển khai quy hoạch trạm sạc trên địa bàn Hà Nội. Đồng thời, EVNHANOI cũng đề xuất thành phố cần có các chính sách hỗ trợ để đẩy nhanh tiến độ triển khai trạm sạc, đảm bảo mục tiêu chuyển đổi phương tiện giao thông xanh theo lộ trình đã đề ra.