Người làm việc ngoài trời, đặc biệt là trong các ngành nghề như nông nghiệp, xây dựng, kỹ sư công trình, đối mặt với nguy cơ cao mắc bệnh đục thủy tinh thể do tiếp xúc với tia UV và ánh sáng cường độ mạnh trong thời gian dài. Đục thủy tinh thể là tình trạng thủy tinh thể trong mắt mất đi độ trong suốt, gây giảm thị lực và có thể dẫn đến mù lòa. Bệnh thường gặp ở người cao tuổi, nhưng cũng có thể xảy ra ở người trẻ tuổi nếu họ tiếp xúc với các yếu tố nguy cơ như nghề nghiệp và môi trường làm việc nhất định.

Theo ThS.BS Phùng Văn Thạnh, Trung tâm Mắt Công nghệ cao, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, tiếp xúc với tia UV cường độ cao có thể thúc đẩy sự phát triển của đục thủy tinh thể. Tia UV có thể tác động lên mắt, phá hủy cấu trúc protein tự nhiên trong thủy tinh thể, khiến ánh sáng đi qua bị tán xạ và tạo ra những vùng mờ đục trong thủy tinh thể. Quá trình này không chỉ xảy ra ở người cao tuổi mà còn có thể ảnh hưởng đến những người trẻ tuổi nếu họ có nghề nghiệp phải tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời hoặc ánh sáng cường độ mạnh.

Những nghề nghiệp có nguy cơ cao mắc bệnh đục thủy tinh thể bao gồm nông dân, công nhân xây dựng, kỹ sư công trình, lái xe, nhân viên y tế, và những người làm việc với thiết bị điện tử trong thời gian dài. Đối với nhân viên y tế, việc tiếp xúc với bức xạ ion hóa và ánh sáng mạnh trong phòng phẫu thuật có thể tăng nguy cơ mắc bệnh đục thủy tinh thể. Ngoài ra, những người làm việc trong môi trường văn phòng với ánh sáng xanh từ màn hình máy tính cũng có nguy cơ, mặc dù thấp hơn so với những người làm việc ngoài trời.

Để giảm nguy cơ đục thủy tinh thể do yếu tố nghề nghiệp, bác sĩ Thạnh khuyến nghị người làm việc trong môi trường có nguy cơ cao nên khám mắt định kỳ mỗi năm một lần. Điều này giúp phát hiện sớm các vấn đề về mắt và có hướng xử trí kịp thời, tránh để bệnh tiến triển nặng. Ngoài ra, người làm việc cũng nên đeo kính râm, kính chống ánh sáng để hạn chế tác động của tia UV và ánh sáng xanh tới mắt. Sử dụng kính bảo hộ phù hợp với loại công việc cũng giúp giảm thiểu rủi ro.

Một số biện pháp khác để giảm nguy cơ đục thủy tinh thể bao gồm nhìn vào một vật ở khoảng 6m trong 20 giây sau mỗi 20 phút làm việc để giảm căng thẳng cho mắt, và tuân thủ nguyên tắc bảo hộ lao động trong môi trường có nguy cơ chấn thương mắt cao. Việc áp dụng những biện pháp phòng ngừa này không chỉ giúp bảo vệ mắt mà còn góp phần nâng cao hiệu quả công việc và chất lượng cuộc sống.

Bên cạnh đó, nâng cao nhận thức về nguy cơ và các biện pháp phòng ngừa đục thủy tinh thể trong cộng đồng nghề nghiệp cũng là một bước quan trọng. Các tổ chức và cơ sở y tế nên đẩy mạnh tuyên truyền về tầm quan trọng của việc bảo vệ mắt và tầm nhìn, cũng như cung cấp thông tin về cách ngăn chặn các bệnh lý về mắt liên quan đến nghề nghiệp.

Chế độ dinh dưỡng hợp lý và lựa chọn nước uống phù hợp đang trở thành giải pháp then chốt trong phòng ngừa bệnh không lây nhiễm. Hội Dinh dưỡng Việt Nam và Công ty CP Nước khoáng Khánh Hòa vừa tổ chức Hội nghị Dinh dưỡng TP.HCM mở rộng lần thứ XIII năm 2025, với chủ đề ‘Gánh nặng kép về dinh dưỡng và những tiến bộ trong thực hành lâm sàng’.

Các chuyên gia đã thảo luận về vấn đề dinh dưỡng trong kiểm soát béo phì, vai trò của nước và thực phẩm trong phòng ngừa bệnh không lây nhiễm. GS-TS Nguyễn Thị Hợp, nguyên Chủ tịch Hội Dinh dưỡng Việt Nam, cho biết lạm dụng đường trong chế biến thực phẩm có thể dẫn đến béo phì, bệnh tim mạch và tiểu đường type 2.

Không có một chế độ ăn lý tưởng cho tất cả mọi người, mà cần cá thể hóa dinh dưỡng theo độ tuổi, nghề nghiệp và môi trường sống. WHO khuyến khích tăng cường rau củ quả, bổ sung Omega-3, vitamin D, vi chất từ thực phẩm tự nhiên, đồng thời hạn chế đường tinh luyện, bột xay sẵn và duy trì vận động thể lực phù hợp.

Béo phì hiện đang gia tăng và có xu hướng trẻ hóa. GS-TS Nguyễn Thị Hợp nhấn mạnh rằng Chiến lược quốc gia về Dinh dưỡng giai đoạn 2021-2030 đã đề ra 5 mục tiêu trọng tâm, bao gồm hoàn thiện chính sách, cải thiện dinh dưỡng cho bà mẹ, trẻ em và thanh thiếu niên, kiểm soát béo phì, phòng chống thiếu vi chất dinh dưỡng và nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi dinh dưỡng lành mạnh.

Theo BS Đỗ Thị Ngọc Diệp, Phó Chủ tịch Hội Dinh dưỡng Việt Nam, tỷ lệ thừa cân, béo phì đang tăng nhanh và trẻ hóa toàn cầu, trong đó Việt Nam nằm trong nhóm có tốc độ tăng cao nhất. WHO thống kê năm 2024, có đến 39% người trưởng thành trên thế giới bị thừa cân.

Việc điều trị cần dựa trên bốn trụ cột: thay đổi lối sống và dinh dưỡng, dùng thuốc, phẫu thuật và các phương pháp không phẫu thuật kết hợp. GS-TS Yasuhiko Toride (Đại học Quốc tế Tokyo) cho biết, Nhật Bản cũng đang đối mặt với gánh nặng kép khi người lớn béo phì tăng, trong khi người cao tuổi thiếu protein và nữ vị thành niên có xu hướng giảm cân quá mức.

Tại TP.HCM, PGS-TS Tăng Kim Hồng (ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch) cảnh báo tỷ lệ thừa cân, béo phì ở thanh thiếu niên đang tăng nhanh và cần sớm hành động. Kiểm soát béo phì cần tiếp cận toàn diện, kết hợp giữa thay đổi hành vi cá nhân với cải thiện môi trường sống, hướng đến giải pháp phòng ngừa phổ quát chứ không chỉ nhắm vào nhóm nguy cơ cao.

Trong bối cảnh bệnh không lây nhiễm ngày càng gia tăng và trẻ hóa, việc điều chỉnh chế độ dinh dưỡng và lựa chọn loại nước uống phù hợp đang trở thành yếu tố then chốt trong chiến lược chăm sóc sức khỏe cộng đồng. Nước không chỉ là yếu tố duy trì sự sống mà còn hỗ trợ tích cực trong kiểm soát các bệnh như tim mạch, huyết áp, chuyển hóa, sức khỏe làn da và hệ tuần hoàn.

Theo BS Diệp, dinh dưỡng không lành mạnh, mất cân đối là nguyên nhân chính dẫn đến sự bùng phát của các bệnh không lây nhiễm. Loại nước sử dụng từ nguồn thiên nhiên hay nước đã qua xử lý và độ pH của nước đều có tác động nhất định đến sức khỏe.

Từ góc nhìn kỹ thuật, kỹ sư Phạm Ngọc Duy cho rằng kiểm soát chất lượng nước khoáng thiên nhiên không đơn thuần chỉ dừng lại ở khâu kiểm nghiệm sản phẩm cuối, mà cần giám sát nghiêm ngặt toàn bộ quy trình sản xuất.

Về góc độ doanh nghiệp, bà Nguyễn Thị Nga, Tổng Giám đốc Công ty CP Nước khoáng Khánh Hòa (Vikoda) cho biết, nhiều lợi ích của nước kiềm được ủng hộ như có hiệu quả hỗ trợ tình trạng tăng tiết dạ dày, cải thiện mật độ xương, giảm độ nhớt của máu…

Sản phẩm nước khoáng kiềm thiên nhiên Vikoda sở hữu lợi ích ‘5 tốt’, bao gồm nước khoáng sạch từ nguồn, độ kiềm tự nhiên hoàn hảo với pH 9,0, giữ trọn vi lượng khoáng quý, hỗ trợ vận chuyển dưỡng chất và hỗ trợ đào thải độc tố.

Trong bối cảnh bệnh không lây nhiễm tiếp tục là gánh nặng sức khỏe của toàn xã hội, các chuyên gia đều cho rằng cần có sự phối hợp liên ngành từ y tế, dinh dưỡng đến công nghệ và doanh nghiệp để nghiên cứu, sản xuất và phổ biến những sản phẩm thiết thực như nước khoáng kiềm thiên nhiên.

Thông tin về sự ra đi của Phó Chủ tịch Đại học FPT, ông Hoàng Nam Tiến, do đột quỵ ở tuổi 56 đã gây ra nhiều tiếc thương trong cộng đồng. Đồng thời, sự việc này cũng làm dấy lên lời cảnh tỉnh về hiểm họa đột quỵ – một căn bệnh nguy hiểm có thể cướp đi sinh mạng bất cứ lúc nào, bất kể tuổi tác.

Đột quỵ, hay còn gọi là tai biến mạch máu não, là tình trạng y tế khẩn cấp và nguy hiểm hàng đầu hiện nay. Căn bệnh này không chỉ là nguyên nhân gây tử vong cao mà còn để lại những di chứng nặng nề, ảnh hưởng sâu sắc đến chất lượng cuộc sống của người bệnh và gia đình. Đột quỵ xảy ra khi cung cấp máu cho não bị gián đoạn hoặc giảm đáng kể, dẫn đến thiếu oxy và chất dinh dưỡng cho não.

Có hai dạng đột quỵ chính: đột quỵ do thiếu máu cục bộ và đột quỵ do xuất huyết. Đột quỵ do thiếu máu cục bộ chiếm khoảng 80% các trường hợp, xảy ra khi một cục máu đông hoặc mảng xơ vữa làm tắc nghẽn mạch máu, ngăn không cho máu lên não. Đột quỵ do xuất huyết xảy ra khi một mạch máu trong não bị vỡ, gây chảy máu vào mô não xung quanh.

Thời gian là yếu tố quan trọng nhất trong việc điều trị đột quỵ. Càng được cấp cứu sớm, khả năng phục hồi của người bệnh càng cao. Để nhận biết các dấu hiệu đột quỵ, người dân có thể ghi nhớ quy tắc F.A.S.T: Face (mặt), Arm (tay), Speech (lời nói), và Time (thời gian). Bằng cách nhận biết sớm các dấu hiệu này, người bệnh có thể được điều trị kịp thời và giảm thiểu những rủi ro.

Các chuyên gia y tế cũng chỉ ra rằng đột quỵ thường liên quan đến các yếu tố nguy cơ có thể kiểm soát được, như tăng huyết áp, bệnh tim mạch, tiểu đường, hút thuốc lá, mỡ máu cao, béo phì và thiếu vận động. Vì vậy, việc kiểm soát và phòng ngừa những yếu tố nguy cơ này là rất quan trọng để giảm thiểu rủi ro đột quỵ.

Để phòng chống đột quỵ hiệu quả, khuyến cáo từ Bộ Y tế nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chủ động phòng ngừa. Điều này bao gồm xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn, bỏ thuốc lá và hạn chế rượu bia, kiểm soát các bệnh lý nền, và duy trì cân nặng hợp lý. Bên cạnh đó, việc thường xuyên kiểm tra sức khỏe và theo dõi các chỉ số sức khỏe cũng giúp người dân chủ động phòng ngừa và giảm thiểu rủi ro đột quỵ.

Đột quỵ là một căn bệnh nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể phòng tránh được nếu chúng ta có kiến thức và thay đổi lối sống. Việc chủ động chăm sóc sức khỏe, kiểm soát các yếu tố nguy cơ và nhận biết sớm các dấu hiệu sẽ giúp giảm thiểu những rủi ro và bảo vệ cuộc sống của chính mình và những người thân yêu.