Trái cây luôn được xem là một phần không thể thiếu trong chế độ ăn uống lành mạnh, đặc biệt là trong mùa hè khi cơ thể cần bổ sung nước và vi chất để chống chọi với thời tiết nắng nóng. Tuy nhiên, không phải loại trái cây nào cũng ‘thân thiện’ với vòng eo của chúng ta. Một số loại trái cây mùa hè chứa hàm lượng đường tự nhiên và calo rất cao, thậm chí có thể khiến bạn tăng cân nhanh hơn cả việc ăn một bát cơm trắng thông thường.

Ví dụ, một bát cơm trắng 150g chứa khoảng 200 kcal, trong khi một quả xoài chín có thể cung cấp hơn 250 kcal và một lượng lớn đường. Tiến sĩ dinh dưỡng Lisa Young, giáo sư tại Đại học New York (Mỹ), cho biết rằng trái cây rất giàu vitamin, chất chống oxy hóa và chất xơ, nhưng cũng có những loại chứa lượng đường fructose và glucose rất cao. Nếu ăn quá mức, lượng đường dư thừa sẽ chuyển hóa thành mỡ tích trữ trong cơ thể.

Một số loại trái cây mùa hè phổ biến có thể khiến bạn tăng cân nhanh chóng nếu không kiểm soát khẩu phần ăn. Xoài chín, sầu riêng, vải thiều và nhãn là những loại trái cây chứa hàm lượng đường lớn và dễ gây tăng cân nếu ăn không kiểm soát. Dưa hấu là loại trái cây mùa hè phổ biến, dù nhiều nước nhưng chỉ số đường huyết (GI) lên đến 72, khiến đường huyết tăng vọt nhanh chóng sau khi ăn.

So sánh giữa trái cây và cơm trắng cho thấy rằng, nếu ăn một lượng không kiểm soát các loại trái cây kể trên, bạn có thể tiêu thụ gần 200-225 kcal, tương đương một bát cơm. Tuy nhiên, trái cây không tạo cảm giác no lâu như cơm, dễ khiến bạn ăn thêm các món khác và tổng lượng calo trong ngày vượt mức cho phép.

Để ăn trái cây thông minh và không tăng cân, các chuyên gia dinh dưỡng khuyến nghị nên ăn trái cây một cách kiểm soát. Ưu tiên các loại có chỉ số GI thấp như quả mọng (việt quất, dâu tây), bưởi, táo xanh. Tránh ăn trái cây quá chín hoặc đã chế biến (sấy khô, đóng hộp, ép nước). Nên ăn trái cây nguyên trái để giữ chất xơ, giúp no lâu hơn.

Ngoài ra, thời điểm ăn cũng rất quan trọng. Các chuyên gia khuyến nghị nên ăn trái cây giữa các bữa chính, thay vì ăn sau bữa ăn hoặc buổi tối, khi cơ thể ít hoạt động, dễ tích mỡ.

Mùa hè là thời gian cơ thể dễ mất nước và cần được chăm sóc đặc biệt để duy trì sức khỏe. Việc lựa chọn thực phẩm phù hợp với thời tiết có thể giúp tăng cường sức khỏe, trong khi một số loại thực phẩm có thể gây phản tác dụng.

Dưới đây là một số loại thực phẩm nên hạn chế trong mùa hè. Đồ cay nóng như ớt, gừng, tỏi, hạt tiêu có thể sinh ra nhiệt trong cơ thể, khiến cơ thể càng thêm nóng. Mùa hè, nên hạn chế ăn những loại thực phẩm này để tránh gây nóng trong người, mụn nhọt.

Thực phẩm chiên rán, nhiều dầu mỡ cũng nên hạn chế trong mùa hè. Những loại thực phẩm này làm tăng nhiệt trong cơ thể, gây ra tình trạng tích tụ nhiệt và làm cho cơ thể khó thải độc.

Đồ quá ngọt, quá mặn cũng có thể gây hại cho cơ thể trong mùa hè. Ăn đồ ngọt có thể gây hưng phấn tạm thời nhưng sau đó có thể gây ra cảm giác thiếu năng lượng. Đồ ngọt còn là nguyên nhân hàng đầu gây ra các tình trạng như tăng đường huyết, tăng cường tích tụ mỡ và tăng giữ nước trong cơ thể.

Rượu bia cũng là thức uống không nên lạm dụng trong mùa hè. Rượu bia có tính chất chung là dễ sinh thấp nhiệt, có thể gây hại cho cơ thể khi thời tiết nóng bức.

Thực phẩm có tính lạnh như kem lạnh, đá lạnh cũng nên hạn chế. Thực phẩm có tính lạnh nếu ăn với lượng hợp lý có thể giải quyết phần nào phần nhiệt ở bên ngoài, nhưng nếu sử dụng quá nhiều sẽ làm tổn hại đến dương khí của cơ thể.

Trà và cà phê, trái cây khô cũng nên hạn chế trong mùa hè. Caffein và đường trong thức uống này có thể gây mất nước trong cơ thể. Trái cây khô tốt cho sức khỏe và bổ dưỡng nhưng cũng có thể gây nóng, sinh nhiệt trong cơ thể.

Tiêu thụ quá nhiều protein cũng có thể không tốt cho sức khỏe trong mùa hè. Ăn quá nhiều thịt cũng có thể không tốt cho sức khỏe, bởi thời gian để cơ thể tiêu hoá protein nhiều hơn các chất khác.

Vậy nên ăn gì trong mùa hè? Các loại thực phẩm có tính mát, nhiều nước và giàu vitamin, khoáng chất là lựa chọn tốt. Các loại rau củ quả như dưa hấu, dưa chuột, bí đao, cà chua, rau má, rau diếp cá và các loại trái cây như cam, quýt, dứa, thanh long, bơ rất tốt cho mùa hè. Bên cạnh đó, các loại thực phẩm như sữa chua, các món chè đậu, chè bưởi, nước dừa, và các loại đậu cũng giúp thanh nhiệt và cung cấp năng lượng.

Cà chua rất giàu vitamin C và có hàm lượng nước cao, có lợi cho sức khỏe trong mùa hè. Dưa hấu chứa nhiều chất dinh dưỡng và cũng rất nhiều nước. Nước chanh không chỉ cung cấp nước và chứa nhiều vitamin C, giúp bảo vệ các tế bào khỏi quá trình oxy hóa.

Tóm lại, lựa chọn thực phẩm phù hợp với thời tiết có thể giúp tăng cường sức khỏe trong mùa hè. Hạn chế các loại thực phẩm cay nóng, chiên rán, quá ngọt, quá mặn, rượu bia, thực phẩm có tính lạnh, trà và cà phê, trái cây khô và tiêu thụ quá nhiều protein. Thay vào đó, nên ưu tiên các loại thực phẩm có tính mát, nhiều nước và giàu vitamin, khoáng chất.

Ngày 18/7, tại TP.HCM, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã phối hợp tổ chức Diễn đàn ‘Giải pháp tăng sức cạnh tranh, thúc đẩy xuất khẩu các sản phẩm trái cây có lợi thế: Chanh leo, chuối, dứa, dừa’. Sự kiện này thu hút hàng trăm đại biểu tham gia trực tiếp và trực tuyến, với mục tiêu tìm ra giải pháp cho các vấn đề mà ngành trái cây Việt Nam đang đối mặt, từ đó thúc đẩy xuất khẩu và tăng cường sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Theo số liệu mới nhất, Việt Nam hiện có hơn 1,3 triệu ha cây ăn quả với sản lượng khoảng 15 triệu tấn mỗi năm. Trong đó, chuối chiếm diện tích 161.000 ha với kim ngạch xuất khẩu đạt gần 380 triệu USD vào năm 2024, giúp Việt Nam trở thành nước xuất khẩu chuối lớn thứ 9 thế giới. Dứa cũng đạt diện tích trên 52.000 ha, dừa gần 202.000 ha và chanh leo hơn 12.000 ha. Tất cả đều đang có xu hướng mở rộng xuất khẩu và phát triển chế biến sâu.

Tuy nhiên, mặc dù có nhiều tiềm năng, các mặt hàng trái cây của Việt Nam vẫn còn nhiều thách thức. Diễn đàn là dịp để các đơn vị quản lý, hiệp hội ngành hàng và doanh nghiệp cập nhật định hướng phát triển đến năm 2030. Trong đó, 4 loại trái cây nêu trên sẽ được đầu tư mạnh mẽ vào vùng nguyên liệu đạt chuẩn, chế biến sâu, xây dựng thương hiệu và mở rộng thị trường xuất khẩu chính ngạch sang Hoa Kỳ, Hàn Quốc, EU, Trung Quốc…

Các chuyên gia và đại biểu sẽ tập trung vào việc xây dựng chuỗi giá trị, tăng cường liên kết giữa người nông dân, hợp tác xã và doanh nghiệp, cũng như tìm hiểu các chính sách hỗ trợ của Nhà nước. Diễn đàn cũng là nơi để các bên liên quan thảo luận về các giải pháp tăng cường cạnh tranh và thúc đẩy xuất khẩu trái cây.

Theo Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Thanh Nam, việc nâng cao sức cạnh tranh và thúc đẩy xuất khẩu các sản phẩm trái cây có lợi thế là rất quan trọng. Ông Nam nhấn mạnh rằng cần có sự chung tay của các cấp chính quyền, doanh nghiệp và người dân để xây dựng ngành hàng trái cây phát triển bền vững, từ đó góp phần nâng cao thu nhập cho người nông dân và thúc đẩy kinh tế địa phương.

Ngành trái cây Việt Nam đang đứng trước nhiều cơ hội và thách thức. Với sự hỗ trợ từ chính sách và sự chủ động của các doanh nghiệp, ngành hàng này được kỳ vọng sẽ đạt được mục tiêu xuất khẩu tỷ đô trong thời gian tới.