Từ ngày 1 đến 29 tháng 8, Làng Văn hóa, du lịch các dân tộc Việt Nam tại Đồng Mô, Hà Nội, sẽ tổ chức nhiều hoạt động thiết thực, bổ ích và ý nghĩa để chào đón tháng 8 sôi động. Chương trình tháng 8 này sẽ có sự tham gia của hơn 100 đồng bào thuộc 16 dân tộc đang hoạt động hằng ngày, đến từ 11 địa phương khác nhau. Với chủ đề “Về Làng trải nghiệm nét văn hóa truyền thống”, chương trình sẽ giới thiệu nhiều hoạt động hấp dẫn, nhằm tái hiện và quảng bá các giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc Việt Nam.

Trong khuôn khổ chương trình, sẽ tái hiện Lễ cúng máng nước của dân tộc Xơ Đăng, tỉnh Kon Tum. Đây là một hoạt động mang ý nghĩa sâu sắc, thể hiện lòng biết ơn đối với thần linh và cầu mong cho nguồn nước dồi dào, dân làng mạnh khỏe, vật nuôi phát triển, mùa màng bội thu, và tình cảm đoàn kết, chia sẻ giữa các thành viên trong cộng đồng. Lễ cúng máng nước là một phần quan trọng trong đời sống tinh thần của người Xơ Đăng, thể hiện mối quan hệ chặt chẽ giữa con người với thiên nhiên và các thần linh.

Bên cạnh đó, chương trình giao lưu “Tiếng vọng buôn làng” của đồng bào Xơ Đăng, tỉnh Quảng Ngãi, sẽ mang đến những trải nghiệm thú vị với các loại hình văn hóa đặc sắc như hát dân ca, trình diễn các loại nhạc cụ truyền thống. Những tiết mục văn nghệ này không chỉ giúp du khách hiểu hơn về văn hóa của đồng bào Xơ Đăng mà còn mang đến cơ hội để họ trải nghiệm và giao lưu với người dân địa phương.

Ngoài ra, còn có chương trình giao lưu giữa các nhóm đồng bào dân tộc Xơ Đăng, Cơ Tu, Tà Ôi, Ba Na, Raglai đang hoạt động hằng ngày tại Làng, nhằm tăng cường sự gắn kết và giới thiệu nét văn hóa đặc trưng của các buôn làng Tây Nguyên. Qua đó, du khách có thể tìm hiểu và so sánh các nét văn hóa khác nhau giữa các dân tộc, từ đó có cái nhìn tổng quan và sâu sắc hơn về sự đa dạng văn hóa của Việt Nam.

Cũng trong chương trình, du khách có thể thưởng thức chương trình dân ca dân vũ với các tiết mục như “Giấc mơ cao nguyên”, “Bản làng vui trong tiếng khèn”, “Việt Nam trong tôi”, và trải nghiệm giao lưu các tiết mục văn nghệ tiêu biểu của các dân tộc. Những tiết mục này được chuẩn bị kỹ lưỡng và thể hiện tài năng, sự sáng tạo của các nghệ nhân và diễn viên.

Du khách cũng có thể tìm hiểu và thưởng thức ẩm thực dân tộc với các món ăn đặc sắc. Ẩm thực của các dân tộc Việt Nam vô cùng đa dạng và phong phú, phản ánh cuộc sống, quan niệm và truyền thống của từng dân tộc. Tại Làng Văn hóa, du lịch các dân tộc Việt Nam, du khách có cơ hội thưởng thức những món ăn này trong một không gian văn hóa đặc trưng.

Ngoài ra, các hoạt động trải nghiệm văn hóa truyền thống sẽ được tổ chức sôi nổi với các trò chơi dân gian tại không gian văn hóa Làng, tạo cơ hội cho du khách gần gũi và hiểu hơn về văn hóa phong phú của các dân tộc Việt Nam. Du khách có thể tham gia vào các trò chơi này và trải nghiệm cuộc sống hàng ngày của các dân tộc, từ đó có cái nhìn sâu sắc và chân thực hơn về văn hóa của họ.

Triển lãm ‘Hành trình màu sắc – Nối những ước mơ’ hiện đang được tổ chức tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, Hà Nội, với sự góp mặt của 76 tác phẩm hội họa đa dạng và phong phú từ các tác giả trẻ. Sự kiện này không chỉ nhằm tôn vinh vẻ đẹp của văn hóa truyền thống qua lăng kính của trẻ em mà còn tạo ra một sân chơi sáng tạo, khuyến khích các em nhỏ tự do thể hiện cảm xúc và tài năng của mình.

Họa sĩ Đào Hải Phong, người đóng vai trò cố vấn nghệ thuật cho triển lãm, bày tỏ sự ngạc nhiên trước sự chín chắn và gu thẩm mỹ trong các tác phẩm tranh của các họa sĩ nhí. Điều này cho thấy nhận thức thẩm mỹ rất tốt của các em nhỏ. Ông đánh giá cao sự kiện này vì đã mang lại một cơ hội để trẻ em thể hiện tài năng và sáng tạo của mình.

Một trong những điểm nổi bật của triển lãm là sự tham gia của Nguyễn Ngọc Nam Khuê, một học sinh đang sinh sống và học tập tại Mỹ. Khuê đã tạo ấn tượng với loạt 12 tác phẩm xoay quanh chủ đề quê hương, gia đình và thiên nhiên. Việc được trưng bày tác phẩm tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam đã trở thành động lực để em tiếp tục theo đuổi đam mê hội họa. Khuê chia sẻ rằng việc tham gia triển lãm đã giúp em tự tin hơn trong việc thể hiện tài năng của mình.

Trong bối cảnh các sân chơi nghệ thuật dành cho thiếu nhi còn hạn chế và trẻ em ngày càng bị cuốn theo những trò chơi công nghệ và thế giới ảo, triển lãm ‘Hành trình màu sắc – Nối những ước mơ’ mang ý nghĩa đặc biệt. Sự kiện này không chỉ là một triển lãm nghệ thuật mà còn là một hoạt động giáo dục, giúp trẻ em phát triển khả năng sáng tạo và ý thức bảo vệ môi trường. Thông qua triển lãm, các em nhỏ có thể học hỏi về cách tái chế và sử dụng các vật liệu một cách sáng tạo.

Một hoạt động đáng chú ý khác là workshop cộng đồng ‘Vệt màu trên sóng nhựa 2’, nằm trong khuôn khổ triển lãm. Tại đây, các em nhỏ đã được hướng dẫn cách tạo ra các sản phẩm nghệ thuật mang tính ứng dụng từ các vật liệu như chai nhựa, ống hút, túi nilon, nắp chai, thìa nhựa… Qua hoạt động ‘chung tay – gắn kết – tái tạo’, workshop mong muốn tạo ra một không gian giáo dục nhẹ nhàng, nơi trẻ em không chỉ học vẽ mà còn học làm người sống có trách nhiệm với môi trường. Các em nhỏ đã có thể tạo ra các sản phẩm nghệ thuật độc đáo và sáng tạo từ các vật liệu tái chế.

Triển lãm ‘Hành trình màu sắc – Nối những ước mơ’ sẽ diễn ra từ ngày 19 đến 21/7/2025 tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam. Mọi người có thể đến tham quan và trải nghiệm các hoạt động nghệ thuật thú vị tại đây. Sự kiện này là một cơ hội để trẻ em thể hiện tài năng và sáng tạo của mình, đồng thời cũng là một dịp để mọi người cùng nhau bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.

Giáo dục văn hóa truyền thống trong trường học đang trở thành một phần quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy di sản văn hóa của dân tộc. Tại miền Trung, nhiều trường học đã triển khai các mô hình đưa văn hóa truyền thống vào học đường, giúp học sinh không chỉ tiếp nhận mà còn trở thành người lan tỏa và làm mới di sản.

Tại Quảng Nam, một nhóm học sinh bậc THPT đã thực hiện dự án sáng tạo clip hoạt hình kể chuyện bài chòi, sử dụng giọng địa phương và ngữ cảnh miền Trung. Sản phẩm này đã được chia sẻ trên mạng xã hội và lan tỏa đến cộng đồng, thu hút hàng nghìn lượt xem và chia sẻ tích cực từ cả giáo viên và phụ huynh. Đây là một ví dụ điển hình về việc học sinh có thể trở thành người lan tỏa di sản văn hóa.

Tại Hội An, các em học sinh đã tổ chức hoạt động ‘Chợ quê học đường’ tái hiện không gian làng xưa, giới thiệu món ăn, trò chơi, làn điệu địa phương đến bạn bè quốc tế. Ngoài ra, một nhóm học sinh bậc THCS đã thực hiện bản đồ di sản Nam Ô, dưới sự hướng dẫn của thầy cô và nghệ nhân, các em đã ghi âm lời kể, quay video phong tục, số hóa tư liệu thành bản đồ tương tác để trưng bày tại thư viện trường.

Để bảo tồn và phát triển di sản Ca Huế, Sở Văn hóa và Thể thao TP. Huế phối hợp cùng Sở Giáo dục và Đào tạo xây dựng, triển khai chương trình đưa di sản Ca Huế vào trường học. Các trường đã chủ động xây dựng kế hoạch tổ chức, với nhiều hình thức như: Tổ chức biểu diễn hát Ca Huế trong lễ chào cờ đầu tuần, lễ khai giảng và các dịp lễ kỷ niệm, chương trình liên hoan văn nghệ, ngoại khóa tìm hiểu nhằm lan tỏa, tạo hiệu ứng tích cực về di sản nghệ thuật Ca Huế.

Tuy nhiên, các mô hình giáo dục văn hóa truyền thống vẫn mang tính cục bộ, chưa có hệ thống. Việc thiếu kinh phí, giáo viên chuyên môn và tài liệu giảng dạy khiến các trường khó duy trì lâu dài. Các hoạt động thường dừng ở mức dự án hoặc phong trào ngắn hạn.

Nhiều chuyên gia cho rằng, Bộ Giáo dục và Đào tạo và các sở cần ban hành khung hướng dẫn tích hợp giáo dục văn hóa vùng miền trong chương trình học chính khóa. Đồng thời, các địa phương cần xây dựng cơ sở dữ liệu số về di sản, có chính sách hỗ trợ nghệ nhân truyền dạy tại trường học, thúc đẩy hoạt động trải nghiệm thay vì lý thuyết hóa văn hóa.

Thực tế cho thấy những mô hình thành công nhất đều là kết quả của sự hợp tác chặt chẽ giữa ba chủ thể: nhà trường, nghệ nhân và chính quyền. Tại Đà Nẵng, chính quyền địa phương hỗ trợ kinh phí tổ chức lễ hội cầu ngư, tạo điều kiện để nghệ nhân truyền dạy tại trường học.

Tại Huế, ngành giáo dục xây dựng kế hoạch tích hợp văn hóa vào tiết học và huy động nghệ sĩ, bảo tàng, nhà nghiên cứu cùng tham gia. Quảng Ngãi là một ví dụ tiêu biểu khi các trường học tại huyện Bình Sơn tổ chức liên kết giữa trường – làng nghề – chính quyền để duy trì lớp học hát bài chòi, hò khoan, kỹ năng đan lưới, làm thuyền mô hình.

Một xu hướng mới nổi bật là gắn giáo dục văn hóa trong học đường với phát triển du lịch cộng đồng. Các em học sinh không chỉ học văn hóa để biết mà còn để làm, tổ chức tour trải nghiệm, thuyết minh cho du khách, biểu diễn nghệ thuật truyền thống trong lễ hội địa phương.

Mô hình tại Hội An hay Gành Yến (Quảng Ngãi) đang mở ra hướng đi bền vững, học sinh chính là cầu nối giữa di sản với cộng đồng quốc tế. Đây cũng là nền tảng để hình thành thế hệ lao động tương lai có hiểu biết sâu sắc về bản sắc địa phương, điều mà các chuyên gia cho rằng sẽ tạo lợi thế cạnh tranh trong bối cảnh hội nhập.

Khi học sinh trưởng thành từ văn hóa, họ sẽ có đủ năng lực để làm việc trong ngành du lịch, dịch vụ, nghiên cứu, bảo tồn và truyền thông di sản. Trong thời đại toàn cầu hóa, việc giáo dục văn hóa không còn là chuyện bên lề. Đó là sợi dây giữ gốc rễ, là cách để con người phát triển hài hòa giữa hiện đại và truyền thống. Với học sinh, văn hóa truyền thống không chỉ giúp các em hiểu về quê hương, mà còn giúp hình thành nhân cách, lối sống, tình yêu cộng đồng.

Gieo mạch văn hóa vào trường học là hành trình lâu dài, đòi hỏi sự kiên trì và đồng lòng. Từ Huế đến Quảng Ngãi, những mô hình nhỏ đang tạo nên làn sóng lớn. Điều cần làm lúc này là nâng tầm thành chiến lược, để văn hóa truyền thống không chỉ sống trong sách vở, mà sống trong tâm hồn, hành động, lựa chọn và tương lai của thế hệ trẻ.

Lễ hội quốc tế Sâm Ngọc Linh và dược liệu năm 2025, một sự kiện quan trọng nhằm giới thiệu và quảng bá thương hiệu Sâm Ngọc Linh cũng như các sản phẩm dược liệu đến công chúng trong nước và quốc tế, đã bị tạm dừng tổ chức. Thông tin này đã được ông Trần Út, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường thành phố Đà Nẵng, công bố vào ngày 17 tháng 7.

Theo đó, lễ hội dự kiến diễn ra từ ngày 1 đến ngày 3 tháng 8 năm 2025 tại Quảng trường 24/3 thành phố Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam, sẽ được dời lại sang năm 2026. Quyết định này đã được UBND thành phố Đà Nẵng thống nhất trong cuộc họp giao ban ngày 7 tháng 7 của Chủ tịch và các Phó Chủ tịch UBND thành phố.

Lễ hội quốc tế Sâm Ngọc Linh và dược liệu có mục đích quảng bá thương hiệu Sâm Ngọc Linh và các sản phẩm dược liệu, đồng thời bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của các địa phương vùng sâm. Sự kiện này cũng tạo cơ hội cho việc giao lưu, trao đổi kinh nghiệm, kiến thức và công nghệ trong nước và quốc tế về công tác quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị Sâm Ngọc Linh. Qua đó, thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội, du lịch sinh thái, cộng đồng và thu hút đầu tư vào các địa phương trong tỉnh.

Sâm Ngọc Linh là một loại cây dược liệu quý hiếm, có giá trị kinh tế rất cao và được xem là cây xóa đói giảm nghèo cho người dân. Hiện tại, giá của mỗi kg Sâm Ngọc Linh củ dao động từ vài chục triệu đồng đến cả trăm triệu đồng. Riêng lá Sâm Ngọc Linh có giá từ 5 triệu đồng đến 10 triệu đồng trong mùa lá khan hiếm.

Tỉnh Quảng Nam, nay là thành phố Đà Nẵng, đã xác định diện tích vùng bảo tồn và phát triển Sâm Ngọc Linh là 15.567 ha. Bên cạnh đó, chính quyền đang nghiên cứu việc trồng di thực Sâm Ngọc Linh ở một số địa phương khác có điều kiện tương đồng để mở rộng và phát triển diện tích trồng Sâm Ngọc Linh.

Tổng diện tích cho thuê môi trường rừng để trồng Sâm Ngọc Linh hiện là 1.428,96 ha, trong đó bao gồm 428,96 ha cho hộ gia đình, cá nhân và 1.000 ha cho tổ chức, doanh nghiệp. Diện tích trồng cây Sâm Ngọc Linh trên địa bàn là 1.243,00 ha.