Bốn người dân Florida đã tử vong trong năm nay do nhiễm trùng gây ra bởi vi khuẩn Vibrio vulnificus, một loại vi khuẩn sống trong nước biển ấm, theo báo cáo của Bộ Y tế bang Florida. Các ca tử vong này được ghi nhận ở các quận khác nhau dọc theo bờ biển rộng lớn của Florida, từ Bay County ở Panhandle đến Hillsborough County, nơi thành phố Tampa tọa lạc, trên Vịnh Mexico, đến Broward County ở đông nam Florida và St. Johns County ngay phía nam Jacksonville.

Florida đã ghi nhận 11 ca nhiễm Vibrio vulnificus tính đến thời điểm này trong năm, theo Bộ Y tế bang. Vi khuẩn này có thể xâm nhập vào cơ thể thông qua các vết thương hở trên da và gây ra cái chết của mô xung quanh, một tình trạng được gọi là hoại tử fasciitis, hoặc bệnh ăn thịt. Người dân cũng có thể bị nhiễm Vibrio vulnificus khi ăn thực phẩm bị ô nhiễm, đặc biệt là hàu sống. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ nguyên nhân cụ thể khiến người dân Florida bị nhiễm.

Khoảng một trong năm người bị nhiễm Vibrio vulnificus sẽ tử vong, theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC). Giáo sư kỹ thuật tại Đại học Florida, Antarpreet Jutla, người nghiên cứu về vi khuẩn Vibrio, cho biết các ca nhiễm Vibrio vulnificus vẫn còn hiếm, nhưng có xu hướng tăng sau các cơn bão. Năm ngoái, Florida đã ghi nhận 82 ca nhiễm, có thể do mùa bão ‘cực kỳ hoạt động’.

Vibrio vulnificus là một trong hơn 200 loài vi khuẩn Vibrio, theo giáo sư vi sinh học danh dự tại Đại học Maryland, Rita Colwell. Phần lớn các nhiễm trùng Vibrio không gây hại cho con người, nhưng một số chỉ ảnh hưởng đến động vật khác. Tuy nhiên, vi khuẩn Vibrio gây ra khoảng 80.000 nhiễm trùng ở người mỗi năm, theo Cleveland Clinic. Hầu hết các ca nhiễm này là về đường tiêu hóa. Chỉ có một số nhỏ – từ 100 đến 200 ca – là do Vibrio vulnificus.

Các loài Vibrio khác, bao gồm Vibrio parahaemolyticus và Vibrio alginolyticus, thường là nguyên nhân gây ra các bệnh về dạ dày. Một loại Vibrio khác, Vibrio cholorae, gây ra bệnh tiêu chảy cholera. Do vi khuẩn Vibrio thích nước ấm, chúng thường được tìm thấy dọc theo bờ biển đông nam của Mỹ, nhưng cũng được tìm thấy trên bờ biển phía Tây.

Khi nhiệt độ đại dương ấm lên, nhiều ca nhiễm đã được phát hiện xa hơn về phía bắc trong những năm gần đây, bao gồm một số ở New York, Connecticut và Maryland. Những người có nguy cơ bị nhiễm vi khuẩn Vibrio có thể xâm nhập vào vết thương hở sau khi dành thời gian trong nước mặn hoặc nước lợ, theo bác sĩ bệnh truyền nhiễm tại Đại học Y tế Florida, Dr. Norman Beatty.

Hầu hết các ca nhiễm mà ông đã thấy đều liên quan đến việc dành thời gian dài trong nước, nhưng ông cũng nói rằng việc tiếp xúc ngắn cũng có thể là ‘điều duy cần thiết’. Các dấu hiệu nhiễm trùng có thể bắt đầu chỉ trong vài giờ, bao gồm đỏ, sưng và ‘vết loét hình bia’, theo Beatty. Vị trí cũng sẽ rất đau. Nếu nhiễm trùng tiến triển, nó có thể vào máu và gây ra nhiễm trùng máu, có thể gây tử vong.

Các triệu chứng của nhiễm trùng máu bao gồm sốt, ớn lạnh và huyết áp thấp nguy hiểm, theo CDC. Người dân bị xơ gan, suy giảm miễn dịch và người trên 65 tuổi có nguy cơ bị nhiễm cao nhất, theo Jutla. Các ca nhiễm Vibrio vulnificus có thể được điều trị bằng kháng sinh.

Làm thế nào để ngăn ngừa nhiễm trùng Vibrio? Beatty khuyên nên che đậy bất kỳ vết thương hở nào trước khi vào đại dương. Ngay cả một miếng băng dính chống nước cũng có thể làm được, ông nói. Nếu người dân nghi ngờ mình bị nhiễm trùng, họ nên tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức, theo Beatty.

Trì hoãn có thể là sự khác biệt giữa việc phát triển các biến chứng nghiêm trọng và một nhiễm trùng nhẹ hơn. ‘Việc trì hoãn đến chăm sóc y tế thực sự là lý do khiến hầu hết mọi người có kết quả nghiêm trọng hơn những người khác,’ ông nói. ‘Người dân đến trong ngày với các dấu hiệu và triệu chứng của nhiễm trùng sớm, những người nhận được kháng sinh, có thể làm tốt và tránh được nhiều biến chứng nghiêm trọng này.’

Ẩm thực Việt Nam vốn nổi tiếng với sự đa dạng và phong phú, tuy nhiên không phải món ăn nào cũng đảm bảo an toàn cho sức khỏe. PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, nguyên giảng viên Viện Công nghệ Sinh học và Thực phẩm, Đại học Bách khoa Hà Nội, đã lên tiếng cảnh báo về nguy cơ mất an toàn vệ sinh thực phẩm trong các món ăn quen thuộc của người Việt.

Theo PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, nhiều món ăn truyền thống của Việt Nam, mặc dù thơm ngon và mang ý nghĩa văn hóa, nhưng lại dễ trở thành ‘ổ vi khuẩn’ nếu không được chế biến và bảo quản đúng cách. Những vi khuẩn và ký sinh trùng như E. coli, Salmonella, sán lá gan hay sán dây có thể xâm nhập vào cơ thể qua thực phẩm, gây ra các bệnh lý nguy hiểm, từ tiêu chảy, ngộ độc thực phẩm cho đến các bệnh ký sinh trùng mãn tính.

Nguồn gốc thực phẩm là yếu tố quan trọng giúp đảm bảo sức khỏe người dùng. Nhiều loại thực phẩm tươi sống như thịt, cá, rau củ không được kiểm dịch kỹ lưỡng hoặc bị nhiễm bẩn từ môi trường, nước tưới, hoặc quá trình vận chuyển. Đặc biệt, các món ăn sử dụng nguyên liệu sống hoặc tái, như tiết canh, gỏi cá hay rau sống đều có nguy cơ cao chứa vi khuẩn và ký sinh trùng.

Tiết canh là món ăn truyền thống được làm từ huyết tươi của gia súc, gia cầm (thường là vịt, lợn, dê) trộn với các nguyên liệu như thịt, sụn, và gia vị. Mặc dù là món khoái khẩu của nhiều người, tiết canh là một trong những món ăn có nguy cơ nhiễm khuẩn và ký sinh trùng cao nhất. Huyết tươi không qua xử lý nhiệt có thể chứa vi khuẩn Streptococcus suis (liên cầu lợn), Salmonella, hoặc ký sinh trùng như sán dây, sán lá.

Gỏi cá, đặc biệt là gỏi cá nhệch hoặc gỏi cá hồi, là món ăn khoái khẩu của nhiều người. Tuy nhiên, nếu cá không được xử lý đúng cách, món gỏi có thể chứa sán lá gan (Clonorchis sinensis), sán dây hoặc các vi khuẩn như Vibrio parahaemolyticus. Để giảm nguy cơ, mọi người cần đảm bảo cá được nuôi trong môi trường sạch, đông lạnh ở nhiệt độ thấp trước khi chế biến để tiêu diệt ký sinh trùng.

Rau sống là thành phần không thể thiếu trong nhiều món ăn Việt. Dù mang lại cảm giác tươi mát và bổ sung chất xơ, rau sống lại dễ bị nhiễm khuẩn nếu không được rửa sạch. Người tiêu dùng nên ngâm rau trong nước muối loãng, rửa nhiều lần dưới vòi nước sạch, và ưu tiên mua rau từ các nguồn cung cấp uy tín.

Nem chua, món ăn vặt phổ biến được làm từ thịt lợn sống lên men, là lựa chọn yêu thích của nhiều người. Quá trình lên men tự nhiên có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn có hại như Listeria monocytogenes phát triển nếu không được kiểm soát chặt chẽ. Để an toàn, người tiêu dùng nên chọn nem chua từ các cơ sở sản xuất uy tín, có giấy phép kiểm định, và bảo quản sản phẩm ở nhiệt độ lạnh để ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn.

Thịt tái là một trong những món ăn được yêu thích tại Việt Nam. Tuy nhiên, việc nhúng thịt và các nguyên liệu khác trong nước lẩu chưa đủ thời gian để chín kỹ có thể dẫn đến nguy cơ ngộ độc thực phẩm do vi khuẩn và ký sinh trùng chưa được tiêu diệt. Thực phẩm sống, đặc biệt là thịt, nếu không được nấu chín đúng cách có thể chứa các vi khuẩn nguy hiểm như Salmonella và Listeria hoặc các ký sinh trùng như ấu trùng giun xoắn và sán dây.

Để giảm thiểu rủi ro gặp các vấn đề sức khỏe khi ăn uống, PGS Thịnh khuyến cáo người tiêu dùng nên chọn nguyên liệu từ nguồn uy tín, đảm bảo vệ sinh trong quá trình chế biến và nấu chín kỹ trước khi ăn. Mọi người cần rửa sạch thực phẩm, đặc biệt là rau củ, bằng nước muối loãng hoặc các dung dịch vệ sinh chuyên dụng. Ngoài ra, việc bảo quản thực phẩm ở nhiệt độ phù hợp và không để thức ăn quá lâu cũng là cách để hạn chế sự phát triển của vi khuẩn và ký sinh trùng.